'Sigaraya haram diyoruz ama delillerimiz var'

Erbaş, Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) ile üniversite bünyesinde faaliyet gösteren Genç Mekteb-i Tıbbiyeliler, Genç Yeşilay ve Genç Yeryüzü Doktorları tarafından "9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü" kapsamında düzenlenen programdaki konuşmasında, yüce din İslam'ın, yeryüzünün en şerefli varlığı olan insanoğlunun hem bu dünyadaki hem de ahiretteki mutluluğu için birtakım kurallar vaz ettiğini söyledi. 

Diyanet İşleri Başkanlığının da topluma din hizmeti sunarken, dinin ilk muhatabı insanı merkeze alarak bu gayeye yönelik hizmetlerini sürdürdüğüne işaret eden Erbaş, göreve geldiklerinden bugüne kadar, sözünü ettikleri ulvi gayenin önünde engel teşkil edecek unsurlara karşı toplumda sürekli bir bilinç, tavır ve farkındalık oluşturmanın gayreti içerisinde olduklarını, sigarayla mücadele konusunun da bu gayretin en önemli ve özel yönünü oluşturduğunu belirtti.

Erbaş, sigaranın, bugünün dünyasında en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı maddelerin başında geldiğini aktararak, "Dünyadaki yetişkin nüfusun 3'te 1'ine tekabül eden 1,1 milyar sigara tiryakisinin varlığı maalesef bunu teyit etmektedir. Bu yönüyle sigara, sadece kullanan kişiyi ya da toplumu değil, bütün insanlığı derinden etkileyen çok önemli bir psikososyal sorundur. Nitekim tüm uyarı ve alınan önlemlere rağmen genç, yaşlı, aktif, pasif içici ayrımı yapmaksızın can almaya devam eden sigara, dünyada her yıl milyonlarca insanın ölümüne sebep olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün dünyada her yıl 8 milyondan fazla kişinin sigaradan dolayı hayatını kaybettiğine, diğer bir ifadeyle sigaranın her dört saniyede bir kişiyi öldürdüğüne dair açıklaması durumun vahametini gözler önüne sermektedir." değerlendirmesinde bulundu. 

- "Sigaraya haram diyoruz ama delillerimiz var"

"Biz sigaraya haram diyoruz ama delillerimiz var." diyen Erbaş, Maide Suresi'nin 32'nci ayetine işaret ederek, "Kim ki inancı, mezhebi, dini ne olursa olsun yeryüzünde bir kimseyi öldürürse haksız yere bütün insanları öldürmüş gibi olur.' diyor ayet. Sadece Türkiye'de 100 bin kişiyi öldüren bir madde için 'Bu katildir, katletmek de haramdır.' demek zor bir şey mi?" ifadelerini kullandı. 

Erbaş, sigaranın sadece insan sağlığına çeşitli zararlar vermekle kalmayıp aynı zamanda aile bütçesine ve ülke ekonomisine de büyük oranda zarar verdiğinin bilinen bir gerçek olduğunu vurgulayarak, müslümanın hayatını etkileyen her meselede olduğu gibi sigara konusunda da İslam’ın bu meseleye yaklaşımının önem arz ettiğini söyledi. 

Bu gerçekleri anlatmakla sorumlu olduklarının altını çizen Erbaş, konuşmasını şöyle sürdürdü: 

"Çok geç dönemlerde ortaya çıkması ve mahiyetinin zamanın şartları çerçevesinde tam ve kesin olarak bilinememesi sebebiyle başlangıçta sigara hakkında herhangi bir yerleşik görüş oluşmamıştır. Ancak bu zararlı alışkanlığın dini hükmü konusunda alimler arasında etkileri günümüze kadar süren yoğun tartışmalar yaşanmış, hakkında farklı hükümler verilmiştir. Kur’an ve sünnette ismini anarak, doğrudan doğruya yasaklayıcı bir hüküm olmamasından kaynaklanmış bu tartışmalar. Bir kısmı tahrimen mekruh demiş, bir kısmı haram demiş. Kıyasen ve ictihaden verilen hükümler var. Ayetlerden, hadislerden, zararından hareket ederek sigaraya haram diyen alimler her zaman olmuştur. Bunu yaparken, hükmü Kur'an ve sünnette açıkça beyan edilmemiş bir mesele olan sigara kullanımı hakkında, konuyla alakalı Kur’an ve sünnet literatürünü taramışlar ve sonuçta haramlık hükmünü, ilgili ayet ve hadislerin ışığında vermişlerdir." 

- "Haram diyenler bu ayeti delil gösteriyor"

Ali Erbaş, meseleye bu bağlamda yaklaşıldığında, sigaranın, sağlığa zararlı olduğu ittifakla dile getirilen, hatta bazı muasır alimlere göre tedricen intihar kabul edilen, malı boş ve faydasız yere harcayarak israfa sebep olan bir madde, israfın da haram olduğunu anlattı. 

Sigaranın, İslam dininde, kişinin kendisine, başkalarına ve çevreye verdiği zararı itibarıyla "habais" olarak adlandırılan çirkin ve hoş görülmeyen şeyler zümresinden olduğunu belirten Erbaş, "Kur'an-ı Kerim'den kıyasen bazı ayetlere dayandırdığımızda önümüze Araf Suresi'nin 157. ayeti çıkıyor. Haram diyenler bu ayeti delil gösteriyor. Yani, 'Onlara, temiz şeyleri helal, pis şeyleri haram kılar.' Sigaranın pis olmadığını söyleyen hiç kimse yok. Allah'ın yeryüzündeki halifesi olarak yaratılan ve eşref-i mahlukat şeklinde tarif edilen insanı, bağımlılık yoluyla bu temel vasfından uzaklaştıran, onu aciz bir varlık haline getiren sigaranın haram olduğunu bir kez daha buradan söylüyorum." dedi.

Hem fertlere hem topluma sayısız zararı dokunan sigaranın, haram olduğunu ifade ettikten sonra bir Müslüman olarak dini hassasiyet taşıyan vatandaşların sigaraya mesafe koyup başlamadıklarını, başlayanların da bir şekilde bırakmak için uğraş verdiklerini görmenin kendilerini oldukça memnun ettiğini sözlerine ekledi. 

- Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı

Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk de özellikle sigaraya başlama yaşıyla ilgili ciddi çalışmalar ve adımlar atılması gerektiğini belirtti. 

Bu kapsamda, Yeşilay Cemiyeti olarak Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı'nı tüm okullarda uyguladıklarını anlatan Öztürk, "Bu programda çocuklarımıza bağımlılıktan uzak kalmak ve sağlıklı yaşam ile ilgili direkt mesajlarımızı veriyoruz ve Milli Eğitim Bakanlığıyla yaptığımız bir protokol çerçevesinde birlikte çocuklarımıza sunuyoruz. Bu daha anaokulundan itibaren çocukların sağlıklı yaşamla ilgili zihinlerinde oluşabilecek pozitif düşüncelerin gelişmesi hatta o çocukların kendi evlerinde inisiyatif almalarını sağlıyor." diye konuştu. 

Öztürk, liselerde uyguladıkları "Okulda Bağımlılığa Müdahale" programıyla ise herhangi bir bağımlılık türüyle okulda tanışmış bir öğrenci varsa, bu öğrencinin kısa sürede bağımlılıktan uzak kalabilmesi adına profesyonel destek çalışması yaptıklarını anlattı. Öztürk, Genç Yeşilay kulüpleri ve Yeşilay Danışmanlık Merkezleri hakkında da bilgi verdi. 

- Nargile uyarısı

SBÜ Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl de son yıllarda özellikle gençler arasında şiddetle artan nargile ve elektronik sigaradan mutlaka kurtulmak gerektiğini belirterek, "İnsanlar önce cebinizdeki parayı, sonra bedeninizdeki canı alıyorlar. Kendi servetlerine servet katmak için bizim çocuklarımızı, gençliğimizi, insanlarımızı çalıyorlar." dedi. 

Konuşmaların ardından Erdöl, Erbaş'a tütün bağımlılığı ile mücadelede üstlenmiş olduğu güçlü liderlik nedeniyle bir teşekkür plaketi takdim etti. 

Erdöl, ayrıca TBMM Sağlık Aile ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Şenel Yediyıldız, Yeşilay Genel Başkanı Mücahit Öztürk ve Sigarayla Savaş Derneği Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın'a programa katılımlarından dolayı plaket verdi. 

Osmanlı Devleti'nden bugüne tütün ve tütün ürünlerinin kullanımına karşı verilen mücadeleyi anlatan belgesel gösteriminin yapıldığı programa, İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu da katıldı.

Açılış programının ardından düzenlenen panelde, uzmanlar tütün ve tütün ürünleriyle mücadeleye ilişkin bilgi vererek, çözüm önerilerinde bulundu.