Atatürk’ün talimatıyla ilçe oldu, şimdi Konya’nın 4. büyüğü

Konya merkeze en yakın ilçe olma özelliğini taşıyan Çumra’nın ismi nereden geliyor, ne zaman ve nasıl ilçe oldu? İşte Çumra ilçesinin geçmişine yönelik merak edilenler…

ÇUMRA’NIN ADI NEREDEN GELİYOR?

Çumra İlçe Merkezi Konya’nın 43 kilometre güneydoğusunda Konya - Karaman demiryolu üzerine kurulmuştur. 1926 yıllarında doğup gelişmiş bir kenttir.

İsminin geçmişte sulak ve batak arazi yapısından dolayı Çamur veya Çemre’den gelen Çumra olduğu rivayet edilmektedir.

İlçe tarih olarak yakın bir geçmişe sahiptir. 1894 yılında yapımına başlanan ve 1913 yılında bitirilen Haydarpaşa-Bağdat demiryolunun yapımı esnasında Çumra’nın bulunduğu yere bir istasyon yapılmış ve bu bina Çumra’ya yapılan ilk bina olmuştur.

Çarşamba Kanalı’nın açılarak, bataklıkların kurutulup ıslah edilmesi, Konya Ovasının sulanması maksadıyla 1907 - 1914 yıllarında yapılan sulama tesislerinin işletme binaları da Çumra’ya inşa edilmiştir.

ATATÜRK’ÜN TALİMATIYLA İLÇE OLDU

1926 yılına gelinceye kadar Çumra deyince bugünkü İçeriçumra Kasabası akla gelmekteydi. Mustafa Kemal Atatürk trenle Adana’ya giderken Çumra’da verdiği mola esnasında Çumra istasyonundan etrafı seyredip sulama tesis ve lojmanlarını gördükten sonra; “Bu şirin beldeyi geliştirmek, buraya önem vermek lazımdır. Çumra ilçe olmaya layıktır.” demiş Atatürk’ün emri üzerine 26 Haziran 1926 tarihinde 877 Sayılı Kanunla Çumra İlçe merkezi haline getirilmiştir.

1936 ve 1950 yıllarında Balkanlardan Anadolu’ya yelen göçmen aileleri Çumra’ya yerleştirilmiş, takip eden yıllarda da Hadim, Bozkır, Ermenek gibi İlçeler ve yakın köy ve kasabalardan gelen göçlerle ilçe gittikçe büyümüş ve bugünkü halini almıştır.

Yakın bir geçmişe sahip olduğu için ilçe merkezinde tarihi eser yoktur. Çumra’da yerleşik hayatın, Çumra'ya 12 kilometre uzaklıkta bulunan Çatalhöyük ve çevresinde M.Ö. 7000 yıllarına kadar uzandığı bilinmektedir, ticaretin, hayvanların evcilleştirilmesinin, takı, ziynet eşyası, resim ve heykel sanatlarıyla dokumacılığın ilk kez burada yapıldığı, toprak kaplar ve bakırın ilk kez burada kullanıldığı Neolitik devre ait ilerlemiş bir medeniyetin buradan başlayıp dünyaya yayıldığı tahmin edilmektedir.

Çatalhöyük’ten başka Neolitik devirden kalma Çumra ve çevresinde birçok Höyük mevcuttur. Bunlar Sırçalıhöyük, Seyithanhöyüğü, Karahöyük, Karkınhüyüğü, Dedemoğluhüyüğü, İçericumrahüyüğü, Alibeyhöyüğü, Abditoluhöyüğü ve Üçhöyük köyünde bulunan 3 adet höyüktür.

Yörede Selçuklu hâkimiyeti bilinmesine rağmen herhangi bir tarihi esere rastlanılmamaktadır. Ancak Karamanoğullarından kalma halen mevcut Çarşamba çayı üzerinde Dineksaray, Balçıkhisar, Tavşankoprü, Karaman, Seyithan ve Karkın köprüleri ile İçeriçumra Kasabasında yine Karamanoğulları döneminde yapılan tarihi Esatpaşa Camii bulunmaktadır.

Neolitik devirden sonra Çumra çevresi Hititler, Persler ve Frigyalıların idarelerinde kalmıştır. Anadolu’yu fethederek Anadolu Selçuklu Devleti’ni kuran Süleyman Şah’ın 1075 yılında Konya’yı alarak başkent yapması yörenin Türk egemenliğine geçtiği dönemdir.

Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra yörede Karamanoğlu Beyliği kurulmuş ve bir süre hüküm sürmüştür, ilçenin şimdiki sakinlerinin birçoğunun Selçuklularla gelen Türk boylarının olduğu anlaşılmaktadır. (Karkın, Avşar, vb.) Fatih Sultan Mehmet tarafından Karamanoğlu Beyliğinin ortadan kaldırılması ile Osmanlı yönetimine giren Çumra, o dönemlerde şu anda ilçe olan Çumra’nın bulunduğu yerin bataklıklarla kaplı olduğu bilinmektedir.

İlçenin yüzölçümü 2330 km2 olup, arazinin %90’ı düzlük, %10’luk kısmı ise dağlık ve ormanlık alanlardan oluşmaktadır.

İlçenin deniz seviyesinde yüksekliği 1013 m olup, yörenin en yüksek noktası Çumra ile Karaman hududunu birbirinden ayıran 2288 m rakımlı Karadağ’dır. Çarşamba çayı, Apa Baraj Gölü ve Mavi Tünel Projesi ile birlikte tekrar suya kavuşan Hotamış Gölü ilçenin en önemli su kaynaklarındandır.

ÇUMRA NÜFUSU

TÜİK’in 2022 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre; Çumra’nın nüfusu 30 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 67 bin 690 kişi.

33 bin 924 erkek nüfusu bulunan ilçedeki kadın nüfusu sayısı ise 33 bin 766. Çumra, nüfus bakımından merkez dışında Konya’nın 4’üncü büyük ilçesi.

ÇUMRA BELEDİYE BAŞKANI KİM?

Çumra Belediye Başkanı Av. Recep Candan, 1966 yılında Çumra’da yedi kardeşin altıncısı olarak doğdu. Çumra Merkez Atatürk İlkokulunu 1978 yılında bitirdi. Aynı yıl başladığı Çumra İmamhatip Ortaokul ve Lisesinden 1985 yılında mezun oldu. 1985 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazandı ve 1989 yılında buradan mezun oldu. 1990 yılında Çumra’da avukatlık stajını tamamladı ve halen Çumra’da Avukatlık görevi yapmaktadır. Recep Candan 1992’de Milli Gençlik Vakfının İlçe Başkanlığı görevine getirildi. Bu göreve 28 Şubatta Milli Gençlik Vakfı kapatılana kadar devam etti. 1994 yılında yapılan mahalli seçimlerde Refah Partisinden Belediye Meclis Üyeliğine seçildi.

1999 yılında Refah Partisinin kapatılmasından sonra kurulan Fazilet Partisinden yine Belediye Meclis Üyeliğine seçilen Recep Candan, daha sonra Fazilet Partisinin de kapatılması ve Ak Partinin kurulmasından sonra Fazilet Partisinden seçilen meclis üyeleri olarak AK Partiye Meclis Üyeliğine geçti. 2019 mahalli seçimlerinde Belediye Meclis Üyeliğine 1. sıradan seçildi. Çumra Belediye meclisinde 1. Başkan vekilliği ve İmar komisyonu üyeliği görevlerinde bulundu. Aynı şekilde Konya Büyükşehir Belediye Meclis Üyeliği ve Konya Büyükşehir Belediyesi Encümen Üyeliği görevlerinde bulundu.

Evli ve 3 çocuk babası olan Candan, 2019 seçimlerinde göreve getirilen Halit Oflaz’ın koronavirüsten vefat etmesi sonrası Çumra Belediye Başkanı seçildi.