Yemeklerin şahı: Tirit

Geleneksel Türk mutfağında kurumuş ve arta kalan ekmeklerle yapılan en eski yemeklerden bir tanesi tirittir. Tiridin yemek kitapları aracılığıyla Orta Çağ Arap-Fars dünyasından, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ve günümüz Türk mutfağına uzanan bir geçmişi vardır.

Farsçada “süte veya et suyuna batırılmış ekmek” anlamındaki “terîd/tirîd” kelimesinden gelen tirit, çeşitli türleriyle Konya’da her mevsim sevilerek yenir.

Aynı zamanda; düğünlerde oğlan evinin, düğün arifesi akşamlarında yakın akraba ve ahbaba ikram ettiği geleneksel bir yemektir.

Tercih edileni etlisi olmakla birlikte, patlıcan, patates, yoğurt ve yumurtalı tiritler de sevilerek yenir.

"BAYAT EKMEKLERİ DEĞERLENDİRMENİN EN LEZZETLİ HALİ"

Geleneksel kültürümüzde ekmek sadece taze olarak değil kuru olarak da tüketilir ve birçok yemeğin yapımında kullanılır.

Kültürümüzde ekmek boşa götürülmez. Temel olarak et suyuyla ıslatılmış kuru ekmekle yapılan tirit ve tirit benzeri yemekler günümüz Türkiye coğrafyasında oldukça çeşitlidir.

İslam dünyasında Hz. Muhammed’in yemeklerin en güzeli ve en iyisi olarak ifade ettiği için tüketimi sünnet olarak kabul edilen tirit, 9. yüzyıldan itibaren Arapça yemek yazmalarında yer alır.

Selçuklu mutfağında tirit, bilinen bir yemek olarak Anadolu’da yaşamıştır. 13. yüzyılda Anadolu’da Selçuklu kültüründe tiridin bilindiğini ve Hz. Mevlânâ’nın Divan-ı Kebir’de tiritten bahsettiğini görüyoruz.

"TİRİT, EVLERDEN LOKANTALARA GEÇTİ"

Konya’nın meşhur lezzetlerinden biri olan Tirit kebabı, günümüzde lokantalarda da sunuluyor.

Konya merkezde Bedesten içinde hizmet veren Tiritçi İsmail de bu lezzet duraklarından birisi.

Yaklaşık 30 yıldır lokantacılık yapan 58 yaşındaki İsmail Akman, üniversite mezunu bir esnaf. İstatistik bölümünü bitiren Akman, baba mesleği tesisatçılık yapmış. 1994 yılındaki ekonomik krizde Manavgat'ta başladığı lokantacılık mesleğini halen sürdürüyor.

İsmail usta şimdilerde özellikle tirit üzerine yoğunlaştığını ve bu alanda iddialı olduğunu söylüyor.

"YEMEKLERİN ŞAHI: TİRİT"

Tiritin lezzet sırlarından en önemlisinin birinci sınıf et ve malzeme kullanılması olduğunu vurgulayan İsmail Usta, tiridin yemeklerinin şahı olduğunu söylüyor.

Konya yöresinde sevilen tiridin orijinal tandır ekmeği ile yapıldığını belirten İsmail Usta, kemik suyuyla, sumaklı soğanıyla bir lezzet bombardımanı haline geldiğini de ifade etti.

Tarihi derinliği olan tiridin atıl ekmeklerden yapıldığını ve bu yolla insanlara tasarrufa yönlendirmesinin önemli olduğunu belirterek; "Konya düğünlerinde de damadın arkadaşları yiyor bu tiridi. Peygamber efendimiz de tiridi överek şöyle tarif ediyor. Hazret-i Aişe'nin diğer kadınlara üstünlüğü gibi yemeklerin de üstüne olan tirittir diyor. İsrafı önlediği için böyle bir tarif yapmış Peygamberimiz. Tirit yemeklerin şahıdır." diye konuştu.