Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, 21 Kasım'da bu yıl dönem başkanlığını Suudi Arabistan'ın yaptığı G20 Liderler Zirvesi öncesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre görüşmede, iki ülke ilişkileri ele alınırken, G20 Liderler Zirvesi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Kral Selman, ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve sorunların giderilmesi için diyalog kanallarının açık tutulması hususunda mutabık kaldı.
- Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı: "Türkiye ile iyi ve mükemmel ilişkilere sahibiz"
Bu görüşmeden bir gün sonra da Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Türkiye ile iyi ve mükemmel ilişkilere sahip olduklarını söyledi.
G20 Liderler Zirvesi oturumları arasında Reuters haber ajansına açıklamalarda bulunan Bin Ferhan "Türk ürünlerinin gayriresmî boykot edildiğine ilişkin hiçbir veri yok." dedi. İki ülke arasında ilişkilerin iyi olduğunu vurgulayan Bin Ferhan, "Türkiye ile iyi ve mükemmel ilişkilere sahibiz." ifadelerini kullandı.
Tüm bunlar Suudi Arabistan'ın uzun süredir ilişkilerinin gergin olduğu Türkiye ile buzları eritmeye çalıştığını gösterirken, önümüzdeki dönemde Türkiye ile yakınlaşma politikası izleyeceğinin de sinyalleri olarak yorumlandı.
Suudi Arabistan'ın önümüzdeki dönemlerde ekonomik kaygılarla dış politikasını ve bölgedeki çatışmalar konusundaki tutumunu muhafaza ederek Türkiye ile ilişkileri geliştirme yoluna gideceği değerlendiriliyor.
Türkiye ve Suudi Arabistan arasında bölgede rakip iki ülke olarak görülmelerinden kaynaklanan bir kutuplaşma bulunmakla birlikte, Ankara ve Riyad yönetimlerinin resmi ilişkileri "gergin" yürütmek yerine alışılmış eski çizgisine getirmek istediği anlaşılıyor.
- Türk mallarına boykot kampanyası geriledi
Bu arada Kral Selman ile Erdoğan'ın görüşmesinin ardından Suudi Arabistan'ın Türk ürünlerine uyguladığı "yarı resmi boykot" kampanyasının da gerilediği görüldü.
Suudi Arabistan Ticaret Odaları Konseyi Başkanı Aclan bin Abdulaziz el-Aclan, 3 Ekim'de sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Türkiye'ye ithalat, yatırım ve turizm alanlarında boykot" çağrısında bulunmuş ve bunun bütün Suudi Arabistan vatandaşlarının "görevi" olduğunu ileri sürmüştü.
Yapılan yorumlarda, Suudi Arabistan'da karar merkezinin yönlendirmesi olmaksızın Aclan'ın kendi iradesiyle böyle bir çağrıda bulunabileceği bir ifade özgürlüğü alanı bulunmadığına dikkati çekilmişti.
Üstelik basında çıkan bazı raporlarda, Suudi Arabistan'da ticaret sektöründen sorumlu yetkililerin, ülkedeki iş adamları ve şirketlere Türkiye ile ticari ilişkileri durdurmaları için baskı yaptığı haberleri de yer almıştı.
Aclan'ın bu çıkışının ardından harekete geçen "troller", yoğun şekilde Türk ürünlerini karalama kampanyaları ve boykot çağrıları yapmıştı.
Bir süredir devam eden bu boykot çağrılarında Kral Selman-Erdoğan görüşmesi akabinde gerileme kaydedildi. Son dönemde boykot çağrılarının Suudi Arabistan'da Kraliyet ailesi ve yakın çevresi ya da ünlü isimler tarafından değil, yalnızca bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından dile getirilmesi dikkati çekti.
- Kovid-19 salgını ve Biden etkisi
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle küresel ekonominin gerilemesi sonucu tüm dünyada meydana gelen değişiklikler Suudi Arabistan ve Türkiye'yi de etkiledi. Bu durum iki ülkeyi, ortak çıkarları bulanan devletlerle anlaşmazlıkları giderme, bölgesel gerginlikleri azaltma ve ilişkileri eski haline getirme yoluna sevk etti.
Batılı analistler ABD'deki başkanlık seçimlerini kazanan Demokrat aday Joe Biden'ın yakın zamanda görevi devralacak olmasının da Riyad yönetiminin, Katar ve Türkiye gibi arasında gerginlik bulunan ülkelere karşı daha yumuşak bir dil kullanmasında etkili olduğunu belirtiyor.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı'nın, Türkiye ile mükemmel ilişkilere sahip olduklarını söylediği açıklamasında, Katar'la ilgili de olumlu mesajlar vermesi dikkati çekiyor. Suudi bakanın, ülkesinin, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Bahreyn'le birlikte Katar'la olan anlaşmazlığı sona erdirmenin yolunu aramaya devam ettiğini söylemesi söz konusu adımın bir göstergesi olarak düşünülüyor.
Suudi Arabistan, Beyaz Saray'da kaldığı 4 yıl süresince Riyad'a destek veren ve bunun için pek çok adım atan Donald Trump'a nazaran Biden yönetiminin kendisine karşı daha az hoşgörülüğü olacağını düşünüyor.
Yemen'deki Husiler gibi müttefikleri aracılığıyla Suudi Arabistan için tehdit oluşturan İran da Riyad'ın, bölgede aktif olan ve Tahran'la iyi ilişkileri bulunan Türkiye ile buzlarını eritme yoluna gitmesinde etkili olduğu ifade ediliyor.
Sonuç olarak Suudi Arabistan'ın Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi ve sorunların giderilmesi için diyalog kanallarının açık tutulması mutabakatına bağlı kalacağı, öbür yandan ise Türk mallarını boykot çağrılarının eskisi kadar güçlü olmasa da devam edeceği değerlendiriliyor.
İki ülkenin de ilişkilerin stratejik ortaklık seviyesine çıkmasını beklemeden, buzları eritme yolunu seçtiği görülüyor.