ABD'de başkan seçilen Donald Trump'ın gümrük vergilerini artıracağına ilişkin açıklamalarının ardından, dün de Joe Biden yönetiminin Çin'e ihraç edilen çiplerle ilgili yeni bir düzenlemeye gidebileceği yönündeki haberler risk iştahını olumsuz etkiliyor.
Söz konusu gelişmelerin ABD ile Çin arasındaki tansiyonu artırabileceği endişesini beslerken, gümrük vergilerinin artırılmasının ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyonla mücadelesini sekteye uğratabileceği korkusu da yatırımcılar tarafından yakından takip edilen konulardan olmaya devam ediyor.
Öte yandan, dün açıklanan verilerden alınan sinyaller Fed'in faiz indirimlerini öngörülenden daha uzun sürede tamamlayabileceği yönündeki fiyatlamaları güçlendirirken, bankanın aralık ayında da faiz indirimine devam ettikten sonra ara verebileceği öngörülüyor.
Buna göre, ABD ekonomisi, tüketici harcamalarındaki artışın da etkisiyle yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 ile tahminlere paralel büyürken, ülkede kişisel tüketim harcamaları, ekimde aylık yüzde 0,4 arttı.
Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de ekimde aylık bazda yüzde 0,3 artarken, yıllık bazda yüzde 2,8 ile 6 ayın en yüksek artışını gösterdi. Bu dönemde çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış aylık ve yıllık bazda piyasa beklentilerine paralel bir seyir izledi.
Analistler, bir yandan Fed'in para politikasında ihtiyatlı duruşu sürdüreceği, bir taraftan da ABD'de ikinci kez başkan seçilen Trump'ın uygulamayı planladığı tarifelerin ekonomiye yansımalarına ilişkin belirsizliklerin risk iştahını törpülediğini kaydetti.
Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in aralık ayında yüzde 68 ihtimalle 25 baz puan faiz indirimi yapacağı öngörülürken, yüzde 32 ihtimalle politika faizini değiştirmeyeceği fiyatlanıyor.
Bununla birlikte, Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) küresel ekonomik görünüme ilişkin yayımladığı raporunda, küresel ekonominin 2025 yılına nispeten iyi bir konumda başlayacağını bildirdi. Raporda, dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 3,3 ve gelecek yıl yüzde 3 büyümesinin beklendiği kaydedilirken, ABD ekonomisinin ise bu yıl yüzde 2,7 ve gelecek yıl yüzde 2 büyümesinin tahmin edildiği vurgulandı.
Emtia tarafında, altının ons fiyatı 2.630-2.640 dolar bandındaki hareketine devam ettiği görülürken, Brent petrolün varil fiyatı da benzer şekilde 72 dolar seviyesinde bulunuyor.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi dün yaklaşık 6 baz puan azalışla yüzde 4,26 seviyesine gerilerken, dolar endeksi yüzde 0,9'luk düşüşün ardından yeni günde önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 106,2 seviyesinde bulunuyor.
Başkanlık seçimlerinin ardından 100 bin dolara yaklaşan Bitcoin, son 4 iş günündeki satış baskıyla 91 bin 100 dolara inmesi sonrasında yeniden yükselişe geçti ve şu sıralarda 95 bin 300 dolardan işlem görüyor.
ABD'de Şükran Günü tatili nedeniyle bugün piyasalar kapalı olacak, yarın ise piyasalarda yarım gün işlem gerçekleşecek.
New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,38, Nasdaq endeksi yüzde 0,6, Dow Jones endeksi de yüzde 0,31 geriledi.
Avrupa borsalarında Trump'ın gümrük vergisi tehdidi satış baskısı oluşturmaya devam ederken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde ve ECB üyelerinin açıklamaları takip edildi.
ECB Başkanı Lagarde dün, Avrupa'nın siyasi liderlerine gümrük vergileri konusunda Donald Trump'la işbirliği yapma ve ABD'de üretilen daha fazla ürünü satın alma çağrısında bulundu. Lagarde, sert bir ticaret savaşının küresel ekonomik büyümeyi yok etme riski taşıdığı uyarısında bulundu.
Avrupa Birliği'nin (AB), Çin'den ithal edilmeyen tüm ABD ürünlerine yüzde 20'ye varan genel bir gümrük vergisi tehdidinde bulunan Trump ile "misilleme değil, müzakere" yapılması gerektiğini aktaran Lagarde, bununla birlikte geniş çaplı bir ticaret savaşının kimsenin çıkarına olmadığı ve Gayri Safi Yurt içi Hasıla'da (GSYH) küresel bir azalmaya yol açacağı konusunda uyardı.
ECB üyesi Isabel Schnabel de Bankanın faiz oranlarını çok fazla düşürme konusunda dikkatli olması gerektiğini kaydetti. Çok fazla gevşemenin politika alanını israf edebileceği konusunda uyaran Schnabel, "Enflasyon görünümü göz önüne alındığında, gelen veriler temel çizgimizi doğrulamaya devam ederse kademeli olarak nötr seviyeye doğru ilerleyebileceğimizi düşünüyorum" dedi.
Diğer taraftan, Fransa'da 2025 bütçe tasarısı üzerinde uzlaşı sağlanamaması nedeniyle hükümet düşme riskiyle karşı karşıya kalırken, Fransa Başbakanı Michel Barnier, bu durumun gerçekleşmesi halinde finansal piyasalarda ciddi dalgalanmalar yaşanacağını söyledi.
Öte yandan, Rusya'daki gelişmeler de yakından izleniyor. ABD'nin Rusya'nın uluslararası finans sistemini kullanmasını engellemek amacıyla Gazprombank'a yaptırım uygulaması doğal gaza erişim konusunda tedirginlik oluştururken, bu durumun olumsuz yansımalarının yakın dönemde sanayi üretiminde ciddi ölçüde görülebileceği düşünülüyor.
Söz konusu yaptırım kararlarıyla ruble son 10 günde yaklaşık yüzde 12 değer kaybederken, Gazprom hisseleri 1 dolara kadar düştü. Rusya Merkez Bankası, rublenin yabancı para birimleri karşısındaki değer kaybının hızlanmasıyla döviz alımlarını yıl sonuna kadar durdurma kararı aldığını bildirdi.
Bu gelişmelerle İngiltere'de FTSE 100 endeksi yatay seyrederken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,3, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,1, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi de yüzde 0,7 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
Asya borsalarında Hong Kong hariç pozitif bir seyir öne çıkıyor.
Bölgede Güney Kore Merkez Bankası, beklentilerin aksine politika faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 3,25'ten yüzde 3'e indirdi. Merkez Bankası Başkanı Rhee Chang-yong, karara ilişkin "Büyük ülkelerle ihracat rekabetleri yoğunlaşıyor ve ayrıca Trump'ın seçim zaferinin ardından ticaret ortamındaki belirsizlikleri de not ettik." değerlendirmesinde bulundu.
Japonya'da hükümetin teşvik paketini finanse etmek için 92 milyar dolarlık ek bütçeyi onaylaması bekleniyor. Başbakan Shigeru Ishiba, genel seçim öncesinde geçen yıldan daha büyük bir ek bütçe sunacağını belirtmişti.
Trump'ın Çin'e yönelik açıkladığı ek gümrük vergisinin beklendiği kadar yüksek olmadığı değerlendirmeleri Japonya'da çip hisselerini yukarı yönlü hareketi destekledi. Çip üretim makineleri üreten Tokyo Electron, Ağustos ayından bu yana en sert yükselişini kaydederek yüzde 10'a yakın arttı. Diğer yarı iletken ekipman üreticisi Kokusai Electric Corp.’un hisseleri de yüzde 23 değer kazandı.
Öte yandan, S&P raporunda, Çin ekonomisinin bu yıl yüzde 4,8 ve gelecek yıl yüzde 4,1 büyüyeceği tahmin edildi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,9, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,2 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi ise yüzde 1,2 geriledi.
Yurt içinde dün yatay bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,04 değer kazanarak 9.639,77 puandan tamamladı.
Dolar/TL dün yatay seyirle 34,6390'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın hemen üzerinde 34,6480'den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özeti, haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi ile Almanya'da enflasyonun takip edileceğini dile getirerek, ABD'de borsaların tatil nedeniyle kapalı olacağını söyledi.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnç olarak öne çıktığını aktaran analistler, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.