Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, "Nöbetçi Bakan" uygulaması kapsamında geldiği Meclis'te, parlamento muhabirlerinin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Milletvekilleriyle bugünkü görüşmelerinde, belediyelerle ilgili her türlü altyapı ve üstyapı, millet bahçesi, kentsel dönüşüm, araç gereç ihtiyacı gibi konuların gündeme geldiğini dile getiren Kurum, Meclise bir önceki nöbetinde 200 milletvekilini kabul ettiğini anlattı.
Elazığ ve Malatya'da, 12 günde depremde hasar gören her yeri gördüklerini ifade eden Kurum, "Gece gündüz, sokak sokak, mahalle mahalle hem durumu tespit etmek hem de çözüm bulmak için gezdik." dedi.
Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğüyle ortak bir çalışma yürüterek, sahadan alınan tüm verileri, oluşturdukları sisteme girdiklerini anlatan Kurum, "Bizde bütün şehirlerin üç boyutlu dijital ikizi mevcut. 81 ilin üç boyutlu dijital ikizini çıkardık. Sahadan aldığımız verilerle hasar tespitleri işlemek suretiyle, şehrin dijital ikizine aynen aktardık." diye konuştu.
Kurum, "şehirlerin karnesi"ni yansıtan sistemde, ağır hasarlı binaların kırmızı, orta hasarlı binaların turuncu, az hasarlı binaların sarı, hasarsız binaların ise yeşil renkte işaretlendiğini aktardı.
Kurum, bu sistemi ve durumuna göre renklendirilmiş binaları bilgisayarından gazetecilere gösterdi.
Anlattığı sistem üzerinden Elazığ Merkez Abdullah Paşa Mahallesi'ni örnek veren Kurum, burada, ağır hasarlı binalar bulunduğu görüldüğü için çalışmanın yoğunlaştırılması gerektiğinin anlaşıldığını belirtti.
"Bu ilk kez yapıldı"
Elazığ'daki 62 bin konutun sisteme tek tek girildiğini açıklayan Kurum, şöyle devam etti:
"Depremin yaşandığı ilk gün drone, İHA'larımızı uçurduk. Daha önce aldığımız görüntüyle, nerede yıkım var, hangi alanda daha fazla yıkılmış? Burada çatılarda sokağa düşme tehlikesi var mı, yıkılma tehlikesi var mı yok mu? Çalışmayı bunun üzerinden takip etmek ve görmek suretiyle arkadaşlarımızı ona göre yönlendirdik. Yoğun bir çalışma yaptık. Binanın bütün detayları mevcut. Binanın 10 santimetreye kadar bilgisi yer alıyor. Aldığımız drone görüntüleriyle burayı çakıştırmak suretiyle çalışmamızı yönlendirdik. Bu ilk kez yapıldı."
Kurum, bu sayede hem zaman tasarrufu sağladıklarını hem de aynı işleri ikinci kez yapmadıklarını belirtti.
Alınan verilerle de şehrin çeperlerinde rezerv alanları belirlediklerini, yerinde yapılması gereken projeleri tespit ettiklerini anlatan Kurum, "Bu çerçevede hızlı şekilde olaya müdahil olduk. Yine sahada hem gezici laboratuvarlarımız vardı hem de lazer tarayıcımız vardı." dedi.
"Elazığ ve Malatya'da temel atacak durumdayız"
Elazığ'da 19 bin 800, Malatya'da 4 bin 400 konut üretimi için çalışmaları başlattıklarını dile getiren Kurum, "Elazığ'da yaklaşık 1000'e yakın, Malatya'da 670 civarında konutun ihalesini gerçekleştirdik. Artık temel atacak durumdayız. Olayın üzerinden bir ay geçti, bütün alanlarda çalışmamız var." diye konuştu.
Kurum, Elazığ genelinde 1000'e yakın binanın yıkımının gerçekleştirildiğini ifade ederek, "Sürsürü'de temel atacak duruma geldik. Diğer alanlarda ihalelerimizi gerçekleştiriyoruz ve inşallah 1 yıl içinde de kademe halinde vatandaşlarımıza konutlarımızı yapıp teslim edeceğiz." dedi.
Bu olaylara müdahil olurken Van'da başka bir depremin meydana geldiğini anımsatan Kurum, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İran merkezli depremden Van'ın Özpınar, Ömerdağlı, Kaşkol, Güvendik, Gelenler, Böğrüpek, Koçbaşı ve Kapıköy belde ve ilçeleri etkilendi. Bu ilçelerde toplamda acil, ağır yıkık bağımsız bölüm sayısı 1200'e ulaştı. Orada tek katlı yapıların, kerpiç yapıların yıkıldığını gördük, tespitlerini yaptık. Hasar tespit 1-2 gün içinde tamamlanacak. Bu çerçevede cumartesi inşallah Van'da olacağız. Konutların yapılacağı yerlerin tespit çalışmalarını başlattık. Enkaz kaldırma çalışmaları burada da yürüyor. Burada da hızlı şekilde yapım sürecine gireceğiz."
Kentsel dönüşüm çalışmaları
Kentsel dönüşümün birçok tarafı olduğunu, bu konuda tek bir duruş sergilenmesi gerektiğini belirten Kurum, bu kapsamda geçen hafta İstanbul'da, Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Vali Ali Yerlikaya ve 39 ilçe belediye başkanıyla bir toplantı düzenlediklerini hatırlattı.
Kurum, toplantıda kentsel dönüşümün, siyaset üstü bir mesele olduğunu, bu süreçte herkesin tek bir duruş sergilemesi gerektiğini dile getirdiğini aktararak, "İstanbul'da 7 bin 700, en son Silivri depreminde 228 binanın ağır hasarlı olduğunu, bunların hızlı şekilde yıkılması talimatını belediye başkanlarımızla paylaştık." dedi.
Toplantıda, bu süreçte bakanlık olarak her türlü desteği vereceklerini söylediğini ifade eden Kurum, şunları kaydetti:
"Hepimizin ortak paydada birleşerek şehirlerimizin, İstanbulumuzun bir an önce dönüşmesi gerektiğini paylaştık. Bu çerçevede belli kararlar aldık. Komisyon oluşturulacak. Bakanlığımız bünyesindeki komisyona, sivil toplum örgütlerimiz, belediye temsilcilerimiz katılacak. İstanbul için yapılması gereken her türlü detayın, projenin orada tartışıldığı, istişare edildiği ve alınan kararların, o komisyonun aldığı kararlar doğrultusunda da sahada uygulandığı bir süreci başlatıyoruz. Bu çerçevede İstanbul'daki çalışmalarımızı da bugüne kadar yaptığımız çalışmaları da daha kararlı şekilde artırarak devam ettiriyoruz. Bugüne kadar kentsel dönüşümle ilgili ciddi adımlar attık, projeler yaptık."
"Yarın deprem olacakmış gibi tetikte durmamız lazım"
Söz konusu komisyonun her gün çalışacağını vurgulayan Kurum, "İlk toplantısını biz başlatmış olduk. Bundan sonraki toplantılar, ayda bir valilik koordinasyonunda, bakan yardımcımızla yapılacak. Bunun dışında da en az iki ayda bir, toplantılara başkanlık edeceğim. Birebir olması gerekenleri görüşeceğiz, kararlar alacağız." dedi.
Komisyona bir ofis kuracaklarını ifade eden Kurum, şunları kaydetti:
"Ofise belediyelerden temsilciler alacağız. Alt komisyonlarıyla birlikte Fatih'te tarihi dönüşüm, Avcılar'da çöküntü alanlarıyla alakalı bir dönüşüm, Başakşehir'de başka bir alanın dönüşümü gibi herkes kendi içinde o komisyonlarda projeleri çalışacak, istişare edecekler. 'Biz komisyon olarak böyle bir karar aldık. Bakanlığa da şu iş düşecek, belediye şunu yapacak.' gibi iş bölümünü bile paylaştırarak bu süreci yöneteceğiz.
İstanbul'da bunu tam anlamıyla bu işletebilmemiz adına da binaların risk tespitlerinin yapılması gerekiyor. Bunu da belediye başkanlarımıza ilettik. Her ilçe kendi içinde risk tespitlerini, acil yıkılması gereken bina tespitlerini yaparak bize bildirsinler. Strateji belgesini oluştursun. 39 belediyemizden 12'si oluşturdu. 27 belediyemizin de bir an önce oluşturması ve sürece bu noktada katkı sağlanması adına burayı tamamlaması gerektiğini söyledik. Ondan sonra Coğrafi Sistemleri Genel Müdürlüğümüz yine aynı haritayı oluşturacak. Yarın deprem olacakmış gibi hazır ve tetikte durmamız gerekir. Diğer taraftan da 10-15 sene içinde beklediğimiz büyük depremin olmaması halinde şehirlerimizi depreme hazırlıklı hale nasıl getirebilirizi çalışacağımız bir yapı olacak."