Konya Ovası'nda yer altında zamanla çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve zeminin çökmesiyle oluşan obruklar, eski göl yatağı olarak bilinen kent merkezi civarındaki arazilerde de görüldü.
Son yıllarda yer altı sularının kontrolsüz kullanımına bağlı jeolojik faktörlerin etkisiyle Orta Anadolu'nun genelinde görülen büyük çukurlar, sayısı ve oluşumuyla dikkati çekiyor.
Yer altı sularının etkin kullanımı obruk oluşumunu hızlandırırken, Konya Ovası'nda çalışma yürüten uzmanlar, bilinçli su kullanımı konusunda çiftçileri uyarıyor.
Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obruk denildiğinde akla devasa çukurların geldiğini söyledi.
Son yıllarda AFAD ile yürütülen çalışmalarda, obruk oluşum modelleri üzerinde durduklarını anlatan Arık, "Konya Ovası'nda obrukların 8 farklı oluşum modelinde gerçekleştiğini tespit ettik. Bölgedeki tanımlanan obruk tipinden biri de oturma-sarkma şeklindeki sığ obruklar." dedi.
"OBRUKLAR SAYICA FAZLA VE TEDBİR ALINMASI GEREKİYOR"
Arık, kuraklık, aşırı, kontrolsüz su kullanımını ve havza kenarlarını sınırlayan örtülü fayların da etkisiyle yüzeyde çok sayıda yarık meydana geldiğini belirterek, şöyle konuştu:
"Buna ilave olarak Konya'nın doğusundaki Karatay ilçesinde de yoğun miktarda sığ obruk oluşumlarını tespit ettik. Sanayiye yakın alanda eski göl yatağında tespit ettiğimiz obruk sayısı 600'ün üzerindedir. Obruklardan 35'i 1 metreden daha derin, geri kalanı ise 1 metreden daha sığ olan oluşumlar. Bölgede birtakım jeoteknik çalışmalar da yapıldı. Yüzeydeki malzemenin kırık ve çatlaklardan aşağı doğru hareketine bağlı olarak obrukların derinlerde devamlığının azaldığı tespit edildi. Şu anda gözlemlere göre obruklar sayıca oldukça fazla ve tedbir alınması gerekiyor. Bölgede jeofizik çalışmalarımız sürüyor. Sondajlı araştırmalarda kesin sonuçlarla tehlikenin boyutunu daha açık şekilde ortaya koyacak."
"ŞEHİR MERKEZİ BİRAZ DAHA ŞANSLI"
Son yağışlarla obruklarda derinlik ve açıklığın dolmaya başladığını vurgulayan Arık, bölgede devam eden yatırımlara karşın önlemlerin alınması gerektiğini kaydetti.
Obrukların kent merkezine yakın olduğuna değinen Arık, "Konya şehir merkezi biraz daha şanslı çünkü en azından alüvyal malzeme kalınlığı daha fazla. Ancak yine de obruk tehlikesinin Konya'daki yerleşim yerlerinin seçimi ve yapılaşmalarda araştırılması gereken bir parametre olarak ele alınması gerekir." ifadelerini kullandı.