Konya’nın en önemli Selçuklu miraslarından biri olan Beyhekim Camii, 13. yüzyılın ikinci yarısında ünlü tabip Nahçıvanlı Ekmeleddin (Beyhekim) tarafından inşa ettirildi. Mütevazı türbesinin de içinde bulunduğu mescit, taş ve mermer işçiliğinin yanı sıra dönemin çini sanatının en zarif örneklerinden birine sahipti.
Ancak mescidin çini mozaik tekniğinde yapılmış mihrabı, 1899 yılında Almanya’ya kaçırıldı. Firuze mavisi, manganez moru ve lacivert renklerin hâkim olduğu, bitkisel ve geometrik motiflerle bezenmiş mihrap bugün Berlin Müzesi’nde sergileniyor.
HUMMALI İADE ÇABALARI
1990’larda dönemin Beyhekim Mahallesi muhtarı Nedim Şencan’ın girişimleriyle mihrabın izine ulaşıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı devreye girerek Almanya’dan iadesini talep etti. Ancak Almanya, “hırsızlıkla götürüldüğüne dair belge yok” gerekçesiyle talepleri reddetti.
2012 yılında Berlin Müzesi, mihrap parçalarının 135 adedinin kendilerine ait olduğunu ileri sürdü. Türkiye ise bu eşsiz Selçuklu eserinin ait olduğu topraklara dönmesi için diplomatik girişimlerini sürdürmeye devam ediyor.
BEYŞEHİR’DEKİ MİHRAP BULUNDU, UMUTLAR ARTTI
Geçtiğimiz günlerde Beyşehir’deki Köşk Acem Nasuh Bey Camii’nden 1970’lerde çalınan 600 yıllık mihrap Antalya’da bir iş yerinde bulundu. Bu gelişme, yıllardır kayıp olan Beyhekim Camii mihrabı için umutları yeniden yeşertti.
Konyalı tarihçiler ve vatandaşlar, Beyhekim Camii mihrabının da bulunarak Türkiye’ye getirilmesi çağrısında bulundu.
KÜLTÜREL HAFIZA VE SELÇUKLU SANATI
Beyhekim Camii, Alâeddin Tepesi’nin güneybatısında yer alıyor. Ahşap minaresi, kesme taş işçiliği ve kubbesinde yer alan çini yıldız kompozisyonu ile Selçuklu mimarisinin tipik özelliklerini taşıyor.
Mihrabın üzerindeki Tevbe ve Ankebût surelerinden ayetler, hem sanatsal hem de manevi açıdan eserin değerini artırıyor. Günümüzde cami, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak ibadethane fonksiyonunu sürdürse de, orijinal mihrabının yokluğu büyük bir eksiklik olarak görülüyor.
“BEYHEKİM MİHRABI DA YURDA DÖNMELİ”
Beyşehir’de bulunan mihrabın ardından gözler Berlin’e çevrildi. Tarihçiler, sanat tarihçileri ve Konya halkı, Beyhekim Camii mihrabının da ait olduğu yere dönmesi gerektiğini vurguluyor.
Türkiye’nin kültürel mirasının bir parçası olan bu mihrap için diplomatik çabaların artarak sürmesi gerektiği ifade ediliyor.