Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremlerin ardından özellikle eski binalarda yaşayan vatandaşların çoğu, binasının sağlam olup olmadığını merak etmeye başladı.
Depreme karşı bina dayanıklılık testi yaptırma arayışa giren vatandaşlar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen kurum ve kuruluşlara başvurarak bu testi yaptırabiliyor. Testi yaptırmak için bina sakinlerinden bir kişinin başvurması yeterli olurken, karot raporu olarak da bilinen bina dayanıklılık testi sonrası binaların riskli olup olmadığı raporlanıyor.
“AKREDİTESİ OLMAYAN MAKİNELERLE KIRDIRDIĞIMIZ SONUÇLAR SİZİ YANILTIR”
Büyük depremlerden sonra tüm Türkiye'de olduğu gibi Konya'da da insanların hızlıca binalarını kontrol ettirmek için ilgili kuruluşlara başvurmaya başladığını ifade eden İnşaat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Dr. Süleyman Kamil Akın, “Burada esas olan nokta, birincisi herkes karot alamaz. Bunun için yetkilendirilmiş kuruluşlar var. Bu da Bakanlığın sitesinde yayınlanmış durumda. Vatandaşlarımız gidip bir çeşmeciye veya karot makinesi olan birisine eğer karot aldırırsanız bunu her halükarda zaten bir laboratuvarda kırdırmak zorundasınız. Akreditesi olmayan makinelerle kırdırdığımız sonuçlar sizi yanıltır. Binanın orasından yola çıkarak yapılacak hesaplamaları da mutlaka inşaat mühendisleri odası tarafından yetkilendirilmiş inşaat mühendislerinin yapması önem arz ediyor” dedi.
“YIKILIP YENİDEN YAPILDIĞI ZAMAN DAHA DEĞERLİ BİR MÜLKE SAHİP OLABİLİYORSUNUZ”
Yapıları güçlendirmenin maliyetinin binanın yeniden yapım maliyetinin üzerinde olacağını aktaran Akın, “Şimdi incelemiş olduğumuz yapı 6306 sayılı kanunda liste tespiti yapılması istenen bir yapı. Bunun için sayılı kanun şartları sağlayacak şekilde binanın projeleri elde edildi. Bu projelerle uyumluluk gözden geçiriliyor. Gerekli yerlerden, gerekli sayıda beton numunesi, röntgen ve yapıyı kabuğunu sıyırarak gözle mevcut durumun projeyle uyumlu olup olmadığı tespit ediliyor. Daha sonra bunlar ilgili programlarla analiz edilecek ve binanın riskli olup olmadığına karar verilecek. Yani çok düşük beton mukavemetlerine sahip yapıların zaten güçlendirilmesi hemen hemen imkansız. C5, C7, C10 gibi beton mukavemetleri ele alınacak. Yapıları güçlendirmenin maliyeti binanın yeniden yapım maliyetini geçer. Ya da en azından yüzde 60’ını bulur. Hem eziyetli bir süreç, hem binaya ekstra bir değer katmıyor. Ama yıkılıp yeniden yapıldığı zaman daha değerli bir mülke sahip olabiliyorsunuz. İşe 100 metrekare, 50 metrekareye 70 metrekareye düştü olarak bakmamak lazım. Bu işe değer kavramı üzerinden gidip, can güvenliğini ön plana çıkaracak şekilde bakmak lazım” şeklinde konuştu.
“PERFORMANS ANALİZLERİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ ASLINDA BİR KEYFİYET DEĞİL, ZORUNLULUK”
Akın, “Kentsel dönüşüm yasası doğru bir yasa. Doğru uygulamaları var ve hızlıca aslında hak ettiği değere de ulaşması gerekiyor. Diğer taraftan yapı stoğumuzun da bu tür yöntemlerle bir an evvel en azından ön tespitlerinin yapılıp riskli gruptaki yapıların da, performans analizlerinin gerçekleştirilmesi aslında bir keyfiyet değil, zorunluluk. Deprem öncesinde tabii insanlar bu konuda çok üzerine düşmüyorlardı. Ama depremde binaların böyle tuz buz olduğunu görünce insanların tabii içinde bir şüphe doğmaya başladı. Bu şüphe neticesinde de başvurular anormal bir şekilde arttı. Konya depremsellik açısından büyük depremselliğe sahip bir yer değil. Depremin oluş şekli süresi ve büyüklüğü bizim için önemli bir faktör” diye konuştu.
Oturduğu binaya yapı denetim testi yaptıran Mehmet Ali Uygunçelik de, "Kahramanmaraş'taki depremden sonra ister istemez insanlar bir telaş içerisinde. Onun için Allah razı olsun belediyemiz öncülüğünde bir denetim çalışması yaptırıyoruz. Arkadaşlar ilgilendiler, ne yönde sonuç çıkacağını bilmiyoruz. En azından kafamız rahat bir şekilde evimize oturmayı düşünüyoruz. Burası 8 daire, komşularımızın hepsi aynı düşüncede. Çünkü yaşamış olduğumuz mekan bir dakikaya kalmıyor yıkılıyor. Onun için kafamız rahat olsun diye böyle böyle şey yaptık" dedi.
Binaya yapı denetim testini destekleyen bina sakinlerinden Muhammed Büyükziyamatur ise, "Apartman sakinleriyle beraber karar aldık. Binanın sağlamlığını öğrenmek için yaptırmaya karar verdik. Depremin çok büyük etkisi oldu. Binanın sağlamlık derecesini öğrenip güçlendirme yapılacak mı yapılmayacak mı, ihtiyaç var mı yok mu onları öğrenmek için müracaat ettik ve karar verdik" ifadelerini kullandı.