Türkiye’de leylek mevsimi! Konya hep güzergâhlarında

Her yıl mart ayının başlarında başlayan ilkbahar göçü, 15 Mayıs’a kadar sürüyor. Leylekler, Güney Afrika’dan Avrupa’ya uzanan göç yolculuklarında Hatay, Adana, Mersin, Konya, Eskişehir, Bursa, İstanbul Boğazı ve Trakya üzerinden ilerleyerek Avrupa’nın farklı bölgelerine dağılıyor.

Bu muhteşem göç süreci, İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu, Doğa Derneği ve LEylekEL gibi kuş gözlem toplulukları tarafından yakından takip ediliyor. Özellikle İstanbul Boğazı üzerinde gerçekleştirilen göç sırasında görsel bir şölen oluşuyor ve bilim insanları ile doğaseverler tarafından kuş sayımları yapılıyor.

20 YILDIR LEYLEK SAYIMI YAPIYOR

Yaklaşık 20 yıldır İstanbul Boğazı’ndan geçen leylekleri takip eden ve sayımlarını gerçekleştiren Fikret Can, göç yolculuğunun her aşamasını yakından gözlemliyor. “Leylek Baba” olarak tanınan 79 yaşındaki Can, göç sırasında yaralanan leyleklerin tedavi edilmesi için de mücadele veriyor.

Can, leylek göçünün binlerce yıldır kesintisiz olarak sürdüğünü belirterek, “Bu süreç doğanın en muhteşem döngülerinden biri. Her yıl aynı dönemlerde, aynı güzergâhı takip eden bu kuşlar, göç sırasında pek çok zorlukla karşılaşıyor” dedi.

EN YOĞUN GÖÇ NOKTASI: İSTANBUL BOĞAZI

Leylekler, Sahraaltı Afrika’dan yola çıkıp Nil Vadisi, Filistin, İsrail, Lübnan ve Suriye rotasını izleyerek Hatay Belen Geçidi’nden Türkiye’ye giriş yapıyor. Anadolu’yu baştan sona geçen leylek sürüleri, Karadeniz’i doğrudan geçemedikleri için İstanbul Boğazı üzerinden kuzeye yöneliyor.

Fikret Can, İstanbul Boğazı’nın en dar göç noktası olduğunu belirterek, “Leylekler Üçüncü Köprü, Üçüncü Havalimanı ve Kuzey Ormanları üzerinden Bulgaristan’a geçerek Avrupa’ya dağılıyor. İstanbul Sarıyer, bu göçü izlemek için en ideal noktalardan biri” ifadelerini kullandı.

LEYLEKLERİN GÖÇ STRATEJİSİ VE YUVALAMA SÜRECİ

İlkbaharda yaklaşık 600 bin leylek Türkiye üzerinden Avrupa’ya göç ediyor. Göç eden leyleklerin büyük bir kısmı, önceki yıllarda yuva yaptıkları bölgelere geri dönüyor.

Leyleklerin yuvalama sürecine dair bilgiler veren Can, şunları söyledi:

Erkek leylekler, dişilerden yaklaşık 1 hafta önce yuvaya ulaşıyor ve yuva düzenlemesi yapıyor.

Yeni erişkin olan leylekler, kendilerine yeni yuvalar yapmak yerine mevcut yuvalara yerleşmeye çalışıyor, bu da yuva savaşlarına neden oluyor.

Nisan sonuna kadar yuvasını hazırlayamayan leyleklerin üreme şansı azalıyor, çünkü yavruların göç etmeye hazır hale gelmesi için en az 120-130 gün gerekiyor.

Sonbahar göçü ise ağustos başından itibaren başlayarak eylül ortasına kadar devam ediyor.

LEYLEKLER İÇİN EN BÜYÜK TEHLİKE: ELEKTRİK HATLARI

Göç sürecinde leyleklerin karşılaştığı en büyük tehlikelerden biri elektrik hatları ve direkler. Göç sırasında ve yuva kurma sürecinde birçok leylek, elektrik tellerine çarpma, akıma kapılma veya yuvaların yanması nedeniyle hayatını kaybediyor.

Fikret Can, bu soruna dikkat çekerek, güvenli yuva sistemlerinin artırılması gerektiğini belirtti:

Elektrik tellerinin yer altına alınması en güvenli çözüm olsa da ekonomik nedenlerle uygulanması zor.

Alternatif olarak "şamdan tipi" elektrik direkleri kullanılmalı. Bu sistemde teller altta, leyleklerin konabileceği platform üstte bulunuyor.

Orman Bakanlığı tarafından 10 bin güvenli yuva direği yapılması planlandı, ancak şu ana kadar yalnızca 700’ü tamamlanabildi.

LÜBNAN’DA BÜYÜK KATLİAMLAR YAŞANIYOR

Leyleklerin bir diğer büyük tehdidi ise, Lübnan ve Suriye’de otomatik tüfeklerle vurulmaları. Fikret Can, Lübnan’da her yıl binlerce leyleğin avlandığını belirterek, bu soruna karşı uluslararası iş birliği yapılması gerektiğini vurguladı.

İSTANBUL'DA YABAN HAYATI REHABİLİTASYON MERKEZİ EKSİKLİĞİ

Göç sırasında yaralanan leylekler için İstanbul’da bir yaban hayatı rehabilitasyon merkezi bulunmuyor. Fikret Can, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün acilen bir rehabilitasyon merkezi kurması gerektiğini söyledi.

"Yaralı kuşlar sadece tedavi edilip doğaya bırakılmamalı. Avcılık ve hayatta kalma becerilerini yeniden kazandırmaları için rehabilite edilmeleri gerekiyor" diyen Can, doğa severleri de bu konuda duyarlı olmaya çağırdı.

LEYLEK GÖÇÜ İZLEMEK İÇİN EN İYİ ZAMAN!

Mart ayından mayıs ortasına kadar sürecek olan leylek göçü, doğa severler için büyüleyici bir manzara sunuyor. İstanbul Boğazı ve Sarıyer çevresi, leyleklerin geçişini izlemek için en uygun noktalar arasında yer alıyor.