Türkiye’de halk arasında acı bakla, delice bakla, kurt baklası, gavur baklası, mısır baklası, yahudi baklası ve en çok bilinen adıyla termiye olarak bilinen lüpen bitkisi, özellikle Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde yetişiyor.
Ülke genelinde yaklaşık 6 bin 348 dekar alanda ekilen lüpenin yıllık üretimi ise 663 tona ulaşıyor. Bu üretimin yüzde 45’i, Konya’nın Doğanhisar ilçesi ve çevresinde gerçekleştiriliyor. Bölgede 3 bin 440 dekarı aşkın alanda lüpen tarımı yapılması, Konya’yı Türkiye’de termiye üretiminin merkezi konumuna getiriyor.
LEZZETLİ OLDUĞU KADAR ŞİFALI
Tek yıllık otsu bir bitki olan lüpen, hem yeşil gübre hem de yem bitkisi olarak çiftçinin yüzünü güldürüyor. Tohumları ise hem insan hem de hayvan beslenmesinde çeşitli şekillerde değerlendiriliyor.
Kan şekerini dengeleyerek şeker hastaları için önerilen bitkisel koruyuculardan biri olarak öne çıkan termiye, insülin direncini azaltarak aşırı kilo alımını önlüyor. Diyabet hastalarının düzenli ve ölçülü tüketmesi tavsiye ediliyor.
Protein açısından zengin olan termiye, vegan beslenmede önemli bir kaynak olarak kabul ediliyor. Et ve süt ürünleri kadar besleyici olan bu bitki, kas gelişimini destekliyor ve kemik sağlığı için gerekli kalsiyumun yaklaşık yüzde 30’unu karşılıyor. Salatalar ve yemeklere eklenerek kemik erimesi riskine karşı koruyucu etkisi bulunuyor. Ayrıca kas ağrıları ve kasılmalarında da termiyeye sıkça başvuruluyor.
Yüksek lif içeriği sayesinde bağırsakların temizlenmesine yardımcı olan termiye, parazitlerin yok edilmesi, kabızlık ve şişkinlik gibi rahatsızlıklarda doğal çare olarak tüketilebiliyor. Kan basıncını düzenleyip tansiyonu dengede tutma özelliğiyle de tansiyon problemlerinde destek sağlıyor.
Zengin vitamin ve mineral içeriğiyle bağışıklık sistemini güçlendiren termiye, özellikle kış aylarında hastalıklara karşı koruyucu görev üstleniyor. Ayrıca içerdiği lifler sayesinde uzun süre tok tutarak zayıflamaya da katkıda bulunuyor.
ÇIRAYLA BİRLİKTE SATILIYOR
Konya’da kış aylarında pazarlarda sıkça rastlanan termiye, özellikle çıra ile birlikte satılmasıyla dikkat çekiyor. Bu alışkanlık, bölge halkı tarafından kış mevsiminin gelişinin simgesi olarak görülüyor. Termiyenin çıra ile birlikte sunulması, Konya’nın zengin kültürel geleneklerinden biri olarak öne çıkıyor.
İÇİNE GİRMEDİĞİ YOK
Termiye, dışındaki şeffaf kabuklar soyularak içindeki sarı kısımları yeniyor. Çerez olarak çıtlatıldığı gibi, salatalarda, yemeklerde garnitür veya meze olarak da sofralarda yerini alıyor. Konya’nın Doğanhisar ilçesi, hem üretim miktarı hem de kültürel tüketim alışkanlıklarıyla Türkiye’nin termiye üretim ve tüketim merkezlerinden biri olmayı sürdürüyor.