İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Cerrahpaşa Tıp Fakültesince yapılan "D Vitamini Takviyesinin Kovid-19 Hastalığının Şiddetine Etkisi" başlıklı çalışma, Kovid-19 hastalarına uygulanan D vitamini takviyesinin ölüm oranlarını düşürdüğü ve yatan hastalarda daha hızlı iyileşme sağladığını ortaya koydu.
Çalışmaya ilişkin bilgi veren Proje Koordinatörü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen, fakültenin Kovid-19'la yoğun bir şekilde mücadele ettiği süreçte çok sayıda çalışma yaptığını, uluslararası indekslerce taranan yayınlarda Cerrahpaşa menşeli 204 çalışmanın bulunduğunu kaydetti.
Bunlardan birinin de koordinatörlüğünü yaptığı "D Vitamini Takviyesinin Kovid-19 Hastalığının Şiddetine Etkisi" başlıklı çalışma olduğunu dile getiren Gönen, yoğun bakım ünitesi, enfeksiyon hastalıkları ve temel bilimler gibi fakülteden birçok kliniğin desteğiyle multidisipliner bir çalışma yürüttüklerini anlattı.
Çalışmanın iki ayağı olduğuna işaret eden Gönen, projeye ilişkin şu bilgileri verdi:
"Bir ayağında, Kovid-19 nedeniyle yatan hastalarımızın o anlık D vitamini düzeyini ölçtük. D vitamini düzeyi normal aralıkta olanlar ile düşük olanları kıyasladık. Bir başka ayağında ise hem yoğun bakım ünitesinde hem de serviste yatan D vitamini düşük olan hastalarımıza, 14 gün boyunca D vitamini takviyesi yaptık. Hastalarımızdaki D vitamini düzeyini 30 nanogram/desilitrenin (ng/dl) üzerine çıkardık. Daha sonra bu takviyeyi verdiğimiz ve vermediğimiz hastaları karşılaştırdık. Gözlemsel yaptığımız çalışmada 867 Kovid hastasının verilerini geriye dönük olarak analiz ettik. Daha sonra tasarladığımız çalışmada, 210 vakanın 163'üne D vitamini takviyesi verdik, diğerlerine vermedik. D vitamini takviyesi alarak, D vitamini düzeyi 30 ng/dl'nin üzerine çıkan vakalarımız ile D vitamini almayanları karşılaştırdığımızda, D vitamini alanlarda hem yoğun bakım ünitesi de dahil hastane yatış süresinin daha kısa olduğunu hem de ölüm oranının daha az olduğunu gözlemledik."
"Kovid-19 tedavisinde takviye edilmesi gereken ilaç grubuna alınmalı"
Prof. Dr. Gönen, çalışmanın tıp dünyasının prestijli dergilerinden Nutrients'da bilimsel makale olarak yayımlandığını belirterek, "Çalışmadan çıkardığımız sonuç, D vitamini takviyesinin Kovid-19'da önemli olduğu ve takviye edilmesi gereken ilaç grubuna alınması gerektiğidir. Çalışmayla D vitamini takviyesinin Kovid-19'dan ölüm oranını 2,14 kat azalttığını, 8 günden fazla hastanede yatış sürecini ise 1,9 kat, yani yarı yarıya kısalttığını gözlemledik" dedi.
D vitamininin, bir vitaminden de öte hormon etkisi olduğunun ve birçok sistemi ilgilendirdiğinin bilindiğini aktaran Gönen, bu çalışmayla D vitamininin Kovid tedavisinde de faydalı olabileceğini gösterdiklerini dile getirdi.
D vitamini için güneş ışığından faydalanmak önemli
Vitaminlerin organizma için gerekli olduğunu fakat bunların çoğunun alınan gıdalarla tedarik edildiğini dile getiren Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen, D vitaminin bu konuda istisna olduğuna ve gıdalardaki yetersizliğine dikkati çekti.
D vitaminin en çok "mor ötesi ışınlar" denilen güneş ışığından sentez edilebileceğini belirten Gönen, "Güneş ışığında mayıs, haziran, temmuz, ağustos aylarında, koruyucu sürmeden direkt olarak 11.00-15.00 saatleri arasında haftada 2-3 kez, 15-20 dakika güneş ışığından faydalanmak gerekir." önerisinde bulundu.
Prof. Dr. Gönen, şehir hayatında ve kapalı mekanlarda çalışanlarda D vitamini eksikliği görüldüğünü, bazı ülkelerde bunun için gıdalara D vitamini takviyesi yapıldığını ancak henüz Türkiye'de yapılmadığını söyledi.
Bu yüzden toplumun büyük bir kesiminde D vitamini eksikliği olduğuna işaret eden Gönen, "D vitamini, Kovid-19 ve diğer enfeksiyonlardan bağımsız da takviye edilmesi gerekir ama abartmadan, 30-50 ng/dl aralığında tutacak şekilde takviyesinde fayda var. Özellikle kış aylarında. Yılda bir kez D vitamini düzeyine baktırıp ihtiyaç varsa hekime reçeteyle yazdırılabilir." önerisinde bulundu.
"D vitamininde yüksek dozdan kaçınılmalı" uyarısı
D vitamini fazla alınmasının zararlarına da değinen Gönen, "D vitamini fazlalığının toksit, zararlı etkilerinin olduğunu söylememiz lazım. Böbrek taşlarına yol açtığını ve başka birçok sistemi olumsuz etkilediğini görebiliriz. Yüksek dozlarda alındığında kasları, adaleleri, damarları daha erken yaşlandıracağını söylememiz lazım. İhtiyaç olan, normal aralıktaki dozumuz 30 ila 50 30-50 ng/dl arası. 50'nin üzerindeyse almakta fayda yok. 30 ya da 20'nin altında D vitamini değerlerinde mutlaka almak lazım. Hekim kontrolünde yapılması ve yüksek dozlardan kaçınılması gerekir." uyarısını yaptı.