Kanun teklifinin genel gerekçesinde, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nin kapsayıcı, sürdürülebilir, istihdam odaklı ve gelir dağılımı adaletini gözeten, büyümenin tesis edilmesi, mali disiplinin sürdürülmesi, kamu dengelerinin iyileştirilmesi, maliye politikasının sürdürülebilirliğinin gözetilmesi ve kamu maliyesi alanında elde edilen kazanımların gelecek dönemde de korunması başta olmak üzere belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi amacını taşıdığı belirtildi.
Bütçe ödeneklerinin, Orta Vadeli Program'da yer alan makroekonomik göstergeler, politika ve öncelikler, tedbir hedefleri, idarelerin geçmiş yıllar harcama eğilimleri, yürüttükleri önemli faaliyet, proje ve ihtiyaçlarının dikkate alınarak belirlendiği ifade edilen genel gerekçede, bütçe gelir tahminlerinin ise Orta Vadeli Program'da belirlenen gelir politikası hedef ve öncelikleri ile makroekonomik göstergeler, geçmiş yıl gelir tahsilatları, gelir politikalarının bütçe gelirlerine etkileri, ulusal ve uluslararası piyasalardaki gelişmelerin göz önünde bulundurularak oluşturulduğu ifade edildi.
Hedefler
Genel gerekçede, bütçenin, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na uygun olarak şu hedefler doğrultusunda hazırlandığı kaydedildi:
"- Salgın sonrası toparlanma sürecinde büyüme potansiyelini artırmayı ve yüksek katma değerli üretimi önceleyen Türkiye ekonomisi için; nitelikli istihdam oluşturan, enflasyon ve cari açık yaratmayan, ağırlıklı olarak yurt içi tasarruflar ve doğrudan yabancı yatırımlarla finanse edilen, verimli alanlara yönlendirilmiş yatırımlara ve ihracata dayalı, yeşil dönüşümü dikkate alan istikrarlı, dengeli ve gelir dağılımı adaletini gözeten bir büyüme yapısını tesis etmek, bu çerçevede makroekonomik istikrarı koruyarak, özel sektöre de yön verecek şekilde ekonomide şeffaflığı ve öngörülebilirliği artırmak.
- Beşeri sermayeyi güçlendirmek, kapsayıcı büyüme yaklaşımını belirgin bir biçimde hayata geçirmek ve refahın toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştırılmasına yönelik politikaların uygulanmasına devam etmek.
- Para ve maliye politikalarının güçlü eş güdümünü sürdürmek.
- Mali disipline kararlılıkla devam ederek kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak ve belirlenen alanlarda tasarrufu sağlayacak yapısal değişiklikleri hayata geçirmek, kamu kesimi borçlanma gereği ve kamu borç stokunun GSYH'ye oranını düşürmek ve maliye politikasının sürdürülebilirliğini güçlendirmek.
- Süreklilik arz etmeyen ve konjonktüre dayalı gelirlerin oluşturduğu geçici kaynaklara karşılık olarak kalıcı mahiyette harcama yaratmamak, verginin tabana yayılması ve gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmaları sürdürmek, kamu gelirlerine yönelik tahsilat performansım artırmak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadelede kapsamlı bir programı uygulamaya koymak.
- Kamu yatırım, teşvik ve desteklerinin etkinliğini artırmak.
- 2021 yılı bütçesiyle hayata geçirilen performans esaslı program bütçe sistemini paydaşlardan alınan geri dönüşler doğrultusunda geliştirmek, çıktı ve sonuç odaklı bütçeleme yaklaşımım yaygınlaştırmak.
- Kamu kaynak kullanımında; temel politika belgelerinde belirlenen politika, tedbir ve öncelikler doğrultusunda hareket etmek, kamu idarelerinin kendilerine tahsis edilen ödenekleri aşmadan kaynaklarını etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanmasını sağlamak.
- Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanlarını tasfiye etmek, bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli tahsis edilmesini sağlamak.
- Eğitim sisteminde yapılacak köklü reformlar ile eğitimin kalitesinin artırılmasını sağlamak ve rekabetçi üretim ve verimlilik için gerekli olan becerilere sahip iş gücü yetiştirmek, ülkenin beşeri sermayesinin güçlendirilmesi amacıyla okullar arası başarı farklarım azaltarak ve okul öncesi eğitimi yaygınlaştırarak eğitimde fırsat eşitliğini artırmak, temel eğitimi güçlendirmek, tüm kademe ve sınıf seviyelerinde öğretmenlerin mesleki gelişimlerini iyileştirecek eğitimleri çeşitlendirerek yaygınlaştırmak.
- Sağlık harcamalarında etkinliğin sağlanması için arz ve talep yönlü düzenlemeleri hayata geçirmek, birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirerek sağlık sistemi içerisindeki etkinliğini artırmak, sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin, gereksiz kullanımı önlemek üzere ilaç, tıbbi cihaz ve tedavi harcamalarını daha akılcı hale getirmek.
- Gıda arz güvenliğini sağlayarak fiyat istikrarını korumak amacıyla, tarım arazilerinin korunması ve etkin kullanımı çalışmalarına devam etmek."
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2022 bütçe giderlerinin, 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira, bütçe gelirlerinin, 1 trilyon 472 milyar 583 milyon lira ve bütçe açığının ise 278 milyar 374 milyon lira olarak öngörüldüğünü açıklamıştı.
2002 bütçesine ilişkin kanun teklifi, TBMM Başkanlığı tarafından Plan ve Bütçe Komisyonu'na havale edildi.