Merhum sanatçı Barış Manço'nun Mançoloji albümünde çıkış yaptığı Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısı, öylesine bir söylem değil. Ünlü sanatçının, o şarkısı yaşanmış bir hikayeden esinlenilerek yazılmış
Peki kimdir bu Sarı Çizmeli Mehmet Ağa. Gerçekten hesabı ödemiş mi? Mezarını Barış Manço mu yaptırdı? İşte Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın gerçek hikayesi.
SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA KİMDİR, NERELİDİR, NEREDE YAŞAMIŞTIR?
Ünlü sanatçı Barış Manço’nun 1979 yılında meşhur ettiği, Mehmet Ağa aslen Karamanlı bir toprak ağasıyken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Mehmet Ağayı çağırarak Kıbrıs Girne’de büyük bir tarla verdi, "Karaman’daki bahçelerin gibi ek, biç, halka iş ver biz de sana toprak bağışlayalım. Hayvancılık ve Tarımı geliştir.” dedi.
1810-1920 tarihleri arasında yaşamış Karaman’dan Kıbrıs’a 5 kardeşini de alıp gitti. Yörük Türkmeni'ydi.
Kıbrıs’taki Köyünün adının Göçeri olması, Yörüklerin konar göçer hayatından geliyordu. Yörükler köyü de derlerdi Göçeri köyüne. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, devlete söz verdiği gibi tarımda ve hayvancılıkta binlerce kişi çalıştırır, iş verir büyük bir aile olur.
Zamanla 3 bin dönümden fazla toprağı olur. Kavgalıları barıştırır, bekarları evlendirir, eşyalarını hediye eder, ev verir, en az da birer dönüm toprak bağışlar. Fakir fukara bir kahvehaneye ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer, tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırlarmış. Ağa her Cuma namaz öncesi esnafı dolaşır, halkın borçlarını ödermiş.
Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından yokluk içinde ölmüştür.
Torunları hala Girne Dikmen Beldesi Göçeri Köyünde yaşamaktadır.
Barış Manço Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’yı şöyle anlatır:
“Kıbrıs’a gittiğim zaman bu mezarı arayıp buldum. Beni çok üzen konu ise, mezarın sahipsizliği... Kabri aradığımı taksiciye söyleyince, öyle bir bakış attı ki anlatamam... "Abi ben yıllardır burada taksiciyim, böyle bir mezar duymadım" dedi.
Gittiğimiz köyde bir amcaya denk geldik ve sorduk. Taksici de kulaklarıyla duydu ve amca da aynen böyle diye doğruladı ve bize mezarı şu karşı tepede diye gösterdi."
İşte bu hikayeyi 1971’de Kıbrıs’a gittiğinde duyan ve araştıran Barış Manço kabri ziyaret eder fakat çok bakımsızdır kabri. (1977) Sarı Çizmeli Mehmet Ağa şarkısını yapar ve sonrasında Mehmet Ağa’nın köyündeki mezarını yaptırır (1982).
İşte o harika şarkının kaynağı bu hayat hikayesidir.
Şimdi sözlerinin daha bir anlamlı olduğunu fark edeceksiniz.
SARI ÇİZMELİ MEHMET AĞA
Yaz dostum güzel sevmeyene adam denir mi
Yaz dostum selam almayana yiğit denir mi
Yaz dostum altı üstü beş metrelik bez için
Yaz dostum boşa geçmiş ömre yaşam denir mi
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum yoksul görsen besle kaymak bal ile
Yaz dostum garipleri giydir ipek şal ile
Yaz dostum öksüz görsen sar kanadın kolunu
Yaz dostum kimse göçmez bu dünyadan mal ile
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı
Yaz dostum Barış söyler kendi bir ders alır mı
Yaz dostum su üstüne yazı yazsan kalır mı
Yaz dostum bir dünya ki haklı haksız karışmış
Yaz dostum boşa koysan dolmaz dolusu alır mı
Yaz tahtaya bir daha tut defteri kitabı
Sarı çizmeli Mehmet ağa bir gün öder hesabı.
Halk bilimi, kültür ve müzik ancak böyle güzel birleştirilebilir. Ve bunu en iyi yapanlardan biri Barış Manço’ydu.