Kayıt dışılığa GİB ile ortak denetim

2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Programa göre, sosyal güvenlik sisteminde denetim uygulamaları geliştirilecek ve çeşitlendirilecek, risk odaklı denetim uygulamaları yaygınlaştırılacak.

Kurumda görev yapan sosyal güvenlik denetmeni sayısı artırılacak. Sosyal güvenlik denetmenlerince yapılan işlemler arasında kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamındaki denetimlerin payı artırılacak.

GİB, veriler de dikkate alınarak yapılacak analizler sonucu riskli olduğu belirlenen sektörler ve iş yerlerini denetlenecek.

Denetim konusunda kurumlar arasında iş birliği kuvvetlendirilerek sürdürülecek. Bu kapsamda, kayıt dışılığın yoğun olduğu alanlarda GİB ile birlikte ortak denetimler gerçekleştirilecek. 

GİB'den işletmelere ait matrah bilgileri alınarak SGK'nın kayıtları ile karşılaştırılıp, riskli olduğu belirlenen iş yerleri denetlenecek. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve emniyet birimleriyle iş birliği yapılarak Yol Kenarı Denetim İstasyonlarında denetimler gerçekleştirilecek. Protokol çalışmaları tamamlandıktan sonra teknik altyapı uyumlaştırma çalışmaları yapılacak.

- Denetim ve rehberlik faaliyetleri planlanacak

Kayıtlı istihdamın artırılmasının güç olduğu sektörler belirlenerek buraların özelliğine uygun kayıt altına alma uygulamaları geliştirilecek.

Kayıt dışılığın yoğun olduğu inşaat ve turizm sektörleri ile küçük ölçekli işletmelere yönelik kayıtlı istihdamı özendirici politika ve uygulamalar geliştirilmesi için yapısal düzenlemeler gerçekleştirilecek. Bu sektörlere yönelik yıl içerisinde risk analizleri yapılarak denetim ve rehberlik faaliyetleri planlanacak.

Kayıtlı istihdamın teşvikine yönelik olarak veri analizine dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri yaygınlaştırılacak.

Küçük ölçekli işletmelerde kayıtlı istihdamın teşviki amacıyla TESK ve TOBB Kadın Girişimciler Kurulu ile iş birliği yapılarak belirlenen illerde bilgilendirme ve farkındalık faaliyeti gerçekleştirilecek.

Kayıt dışı çalışmayla mücadele konusunda farkındalığı artıracak programlar uygulanacak.

Ülke genelinde 2019 sonuna kadar taraflara sosyo-kültürel kanallar da kullanılarak sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları yapılacak.

- Kadın istihdamı artırılacak

"Kayıtlı Kadın Girişimciliğinin ve Kayıtlı Kadın İstihdamının Artırılması ve Sürdürülmesi Projesi" (WOMEN-UP) hayata geçirilecek.

Özel sektörde çalışan sigortalıların prime esas kazancının bir önceki aya göre yüzde 20 ve üzerinde azalması durumunda bilgilendirme amaçlı kısa mesaj gönderilecek.

Yapılan analizler sonucunda doktor, mühendis, avukat, sporcu ve öğretmen meslek gruplarındaki sigortalıların kazançlarının eksik bildirdiği tahmin edilen işverenlere yönelik bilgilendirme amaçlı mektup gönderilecek. Bu kapsamda mağdur olan çalışanlara da elektronik ortamda bilgilendirme yapılacak.

Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) bilişim sistemleri güçlendirilecek. İş geliştirme süreçlerinin mevcut yazılım ve sistem alt yapısına entegrasyonu güçlendirilecek. Bilgi güvenliği ve kişisel verilerin korunması amacıyla alt yapının güçlendirilmesi sağlanacak. 

Yazılım dillerinin son teknolojiye göre revize edilmesi ve yazılımcılara eğitim desteği verilmesi sağlanacak. Tüm yazılımların geliştirildiği platformlar ortak bir çatı altında toplanacak.

- Prim gelirlerinin artırılması sağlanacak

Sosyal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları, değişen işgücü piyasası koşullarına ve çalışma şekillerine uyumlu hale getirilecek.

Sosyal güvenlik ve işgücü piyasasının dinamik ilişkisinin mevzuat ve uygulamalar üzerinde gerektirdiği değişikliklere ilişkin bir rapor hazırlanarak değişimin nasıl yakalanacağına yönelik yöntem geliştirilecek.

Prim borçlarının takip ve tahsilatı etkin bir şekilde uygulanarak prim gelirlerinin artırılması sağlanacak.

Prim alacaklarının tahsilatının gönüllülük esaslı yöntemler başta olmak üzere hızlandırılmasına dönük araç ve yöntemler koordinasyon içerisinde yürütülecek.

Çiftçiler ve mevsimlik çalışan tarım işçileri gibi yılın belirli aylarında gelir elde edenlere yönelik özel prim ödeme dönemleri belirlenecek.

- Sosyal güvenlik mevzuatı yeniden düzenlenecek

Sosyal güvenlik sistemine etki eden mevzuat envanteri çıkarılacak ve sistem en az mevzuat yazınıyla kolay takip edilerek sonuca en etkili ulaşılabilecek şekilde yeniden düzenlenecek.

Bilişim sektöründe düzenlenen mesleki eğitim kursları ile işbaşı eğitim programları yaygınlaştırılacak.

Dijital dönüşümün ortaya çıkardığı yeni meslek alanlarında işgücünün yetiştirilmesine yönelik kurs ve programlar düzenlenecek.

Geleceğin Meslekleri Projesi kapsamında Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından düzenlenen mesleki eğitim kurslarının yapısı, gelecek dönemde teknolojik gelişmeler çerçevesinde ortaya çıkacak ihtiyaca yanıt verecek şekilde, 2020 yılı sonuna kadar yeniden tasarlanacak.

İŞKUR tarafından Beceri Envanteri Projesi yürütülerek 2020 yılı sonuna kadar, ülke geneli mesleki beceri envanteri çıkarılacak ve bu çerçevede eşleştirme hizmetlerinin beceri temelinde geliştirilmesi sağlanacak.

Sınav ve belgelendirme alt yapısı olmayan kimya, ilaç ve tıbbı cihaz, elektronik, makine-elektrikli teçhizat, otomotiv, raylı sistem araçları sektörlerindeki mesleklerde ulusal meslek standartları ve yeterlilikleri alt yapısı oluşturulacak.

Öncelikli sektörlerde çalışanlar için MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu çalışmalarına başlanılacak.

- Kariyer günleri düzenlenecek

Dijitalleşmenin iş ve meslekler üzerindeki etkilerini ölçmeye yönelik saha araştırmaları yapılacak.

Esnek çalışma biçimleri konusunda tüm sosyal taraflara yönelik farkındalık faaliyetleri artırılacak.

Yerel düzeyde faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar ile çalışma hayatına yeni atılacak eğitimli/nitelikli gençleri buluşturarak istihdama aracılık yapılmasını sağlayan istihdam fuarları ve kariyer günleri düzenlenecek.

- İş kulübü liderlik eğitimleri düzenlenecek

Özel politika gerektiren gruplara daha nitelikli danışmanlık hizmeti sunulabilmesi amacıyla iş kulüpleri ve bu kulüplerden yararlanan kişi sayısı artırılacak. Bu çerçevede, 81 ilin tamamında iş kulübü açılacak. İş kulübü liderlik eğitimleri düzenlenecek.

İş sağlığı ve güvenliği kültürünün geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik ilgili kamu kurumları, üniversiteler, sendikalar ve STK'lar ile eğitim, seminer ve bilgilendirici faaliyetler düzenlenecek.

İş sağlığı ve güvenliği alanında yetkilendirilen kurumların etkin denetimler ve düzenlemeler ile nitelik kalitesi artırılacak. 

İlaç geri ödeme listesi periyodik olarak gözden geçirilecek. Yurt dışından temin edilen ilaçlar gibi gruplarda etkin bütçe kontrolü sağlanacak.

SGK'nın sağlık harcamalarına ilişkin denetim kapasitesinin artırılması sağlanacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarıyla SGK arasında yapılan global bütçe anlaşmalarının hazırlık ve uygulama süreçlerinde hizmet, fiyat ve maliyet etkinlik analizlerinin yapılmasını sağlayacak sistem ve süreçler oluşturulacak.

- Beyin göçü engellenecek

Engellilerin işgücüne katılımını ve istihdam edilebilirliğini artırmak için genel ve mesleki eğitim, mesleki rehabilitasyon, kendi işini kurma hibe desteği, iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri geliştirilecek.

İş ve meslek danışmanlarının nitelikleri engellilere daha iyi bir hizmet sunabilecek şekilde geliştirilecek.

Beyin göçünün engellenmesi ve geri dönüşlerin artırılmasına yönelik araştırmalar yapılacak.

Gençlerin, kadınların ve sosyal yardım alanların işgücü piyasasına katılımını sağlamaya yönelik hedef grup, sektör, bölge odaklı aktif işgücü programları uygulanacak. Kursiyerler ile katılımcıların programlar sonrasında istihdam edilmelerini kolaylaştırmaya yönelik beceriler kazanmaları sağlanacak.

Sosyal yardım yararlanıcılarının yardım almadan yaşayabilecekleri duruma gelmeleri için meslek edindirme çalışmaları yürütülecek.