Bruce Lee kimdir, nereli ve neden vefat etti?

Jeet Kune Do savunma sanatının ustası olan Bruce Lee çektiği dövüş filmleriyle hafızalara kazınmıştır. Peki Bruce Lee kimdir, nereli, kaç yaşında ve neden öldü?

Bruce Lee kimdir, nereli ve neden vefat etti?

BRUCE LEE KİMDİR?

Bruce Jun-fan Lee, 27 Kasım 1940 yılında ABD San Francisco'da dünyaya gelmiş, 20 Temmuz 1973 yılında Hong Kong'da hayatını kaybetmiştir. Çin kökenli oyuncu ve Jeet Kune Do savunma sanatı ustası olarak bilinmektedir.

Bruce Lee, ABD doğumlu olup Çin kökenlidir. San Francisco'daki "Chinese Hospital" hastanesinde dünyaya gelmiştir. Babası Lee Hoi-chuen Çinli, annesi Grace Leeyarı Çinli yarı Beyazdır.

Bruce Lee, Jeet Kune Do (Türkçe; durduran yumruk yolu) adını verdiği bir savunma sanatı sistemi geliştirmiştir. Lee'nin bu sistemi geliştirmeden önce eğitimini aldığı savaş sanatları arasında; Kung Fu, Wing Chun, Karate, Boks, Tayland boksu, Jujutsu, Kick Boks, Aikido, Judo, Eskrim, Güreş ve Tekvando bulunmaktadır.

San Francisco'da doğan Lee'nin gerçek adı Lee Jun-Fan'dır. İsmini doğumunda hazır bulunan doktor vermiştir. Babası ve annesi, Çin operasında oyuncuydu. Lee doğduğunda, bir turne için Birleşik Devletlerde bulunuyorlardı.

Ailesi, Kung Fu öğrenmesini istedi. 6 yaşındayken bile ilerideki, hırçın ve sert karakterini belli ediyordu. Lee, Kung Fu tekniklerini bilinçsiz bir şekilde öğrenmeye başladıktan sonra, 1954'te ünlü Kung Fu Ustası Yip Man'ın öğrencisi olarak Wing Chun sistemini çalışmaya karar verdi. Bunun diğer bir nedeni ise bir sokak kavgasında küçük düşme korkusunu yenebilmekti.

İlerleyen zamanlarda da Wing Chun sistemine boks çalışmalarını da eklemeye başladı. Dansa büyük bir ilgi duymaktaydı. Henüz 14 yaşındayken dans etmenin çok eğlenceli olduğunu keşfetmişti, zaten bunun içinde yetenekliydi. Dans etmek isteyenleri geri çevirmezdi. Dans dengesi ve ayak hareketlerinin çoğu onun daha sonra dövüş stilinde etken olmuştur. En sevdiği dans olan "Cha Cha" dansında Hong Kong'da şampiyon bile seçilmişti.

Sık sık karıştığı sokak kavgalarından dolayı 19 yaşındayken kötü şöhret edinince, 1959'da ailesi onu doğduğu Amerika Birleşik Devletleri'ne kendi arkadaşlarının yanına göndermiştir. Seattle'de otururken bir restoranın çatı katında garsonluk yaptığı sürece kalmasına izin verildi. Liseyi bitirip üniversiteye geçti.

Washington Üniversitesinde Felsefe Bölümüne girdi ve geceleri restoranda çalışmaya devam etti. Bir yandan okula devam ederken, bir yandan da Amerikalılara Çin Kültürü'nün zenginliğini anlatmak için, o güne kadar Çinlilerden başkasına öğretilmesi yasak olan olan Kung Fu dersleri vermeye başlamıştı.

Bu amaçla kendi adını taşıyan Jun Fan Kung Fu adında bir okul açmıştı. Bu spor okulu 1963 yılına kadar açık kalmış, yine aynı yıl Amerikalı Linda Emery ile evlenmiştir. Lee, daha sonra Oakland'da ikinci okulunu açtı. Burada geniş bir kitleye, Amerikalılara yabancı olan bu sanatın ne kadar geniş içerikli ve derin felsefeye sahip olduğunu ispatladı.

Kariyeri

Bruce Lee, Ed Parkers'la 1964 yılında ilk uluslararası çıkışını yaptı. Sonrasında Green Hornet adlı dizide oynamaya başladı. Bruce, bunun kendisi için bir çıkış olacağını düşünürken; dizi, bir sezon sonra yayından kaldırıldı.

Daha sonra James Garner'in oynadığı "Marlowe" adlı filmde küçük bir rol kaptı ve birkaç bölümünde göründü. Sakatlansa da vazgeçmemişti fakat bu küçük rol kariyeri ona hiçbir fayda sağlamadı.

İlk uzun metrajlı filmi; Çinli prodüktör Raymond Chow'un yeni kurduğu film şirketi Golden Harvest ile çekilen Big Boss (Büyük Patron) filmidir. Film, Hong Kong ve güneydoğu Asya bölgesinde şimdiye kadar kırılmış tüm gişe rekorlarını altüst ederek büyük bir patlama yaptı. Bunun üzerine Asya milliyetçiliğinin işlendiği Fist of Fury (Öfkenin Yumruğu) filminde oynadı. Lee'nin bu filmlerinde kendisine özgün stilini de görmek mümkündür.

Hong Kong film sanayinde avantür filmlerin hareketli sahnelerine Bruce Lee'nin Hollywood tecrübesi ile olağanüstü koreografileri yeni bir boyut kazandırmıştır. Büyük Usta, çekilen filmin güzel olması için dövüş sahnelerinin koreografisini düzenlerken gece gündüz demeden çalışıyordu. Hareketli sahneler için uzun plan çekimler yapar, yüksek tekmeler kullanır, Escrima'nın (silahlı dövüş sanatı) Nunchaku, Bo, Kali, bıçaklar ve küçük Çin okları gibi tüm silahlarını kullanarak dövüş sahnesini olağanüstü artistlik figürlerle süslemekteydi.

Bruce Lee, kalitesi ile Kung Fu sineması sektörüne yeni bir boyut kazandırdı. Escrima ustası Dan Inosanto, Lee'nin özgün stili Jeet Kune Do'nun kesinlikle gösteri olmadığını, aksine çok gerçekçi, fantezisi olmayan, vücut hareketlerinin işlevine uygun bir spor olduğunu söylemekteydi.

Lee'nin komple bir sporcu olduğunu, Jeet Kune Do'nun da gerçek bir dövüşte çok etkili bir sistem olduğunu hararetle savunurdu. Bunun yanında Bruce Lee'nin de çok iyi bir oyuncu olduğundan, dövüş sanatını beyaz perdede fantastik bir şov olarak seyirciye sergilemeyi becerebildiğini söylemekteydi. İşte bu yüzdendir ki; filmleri dünya sinema klasikleri arasına girmiştir.

Bruce Lee'nin üçüncü filmi Way of the Dragon (Ejderin Yolu) oldu. Bu filmde Lee'nin yanında yardımcı oyuncu olarak, Amerikada yedi defa karate şampiyonu olmuş "Chuck Norris" görülmüştü.

Filmin final mücadelesinde ise adeta Karate ve Kung Fu'nun üstünlük mücadelesi sergilenmektedir. Bruce Lee'nin her filmi bir diğerine nazaran yenilikleri ile göze çarpmaktadır. Bruce Lee'yi zirveye taşıyan film ise, Dan İnosantio ve Kerim Abdül-Cabbar ile birlikte rol aldığı Game of Death (Ölüm Oyunu) filmidir (Fakat bu filmi tamamlayamadan ölmüştür).

Amerikan filmlerinde başrol oynamayı çok isteyen ancak bunu başaramayan Lee, dördüncü filmini çekerken Amerikalı yapımcılardan başrol oynayacağı bir film teklifi geldi. Bunun üzerine sanatçı Ölüm Oyunu filmini yarıda bırakarak, Çin-Amerikan ortak yapımı olan Enter the Dragon (Ejder Kalesi) filmini çekti.

BRUCE LEE'NİN ÖLÜMÜ

Son zamanlarda sırtından çok ciddi bir şekilde rahatsızlanmıştı. Beyninde bir tümör olduğu da düşünülmüştü. Doktorları ona dövüş sanatlarını kesinlikle bırakmasını ve iyileşmesi için yataktan çıkmaması gerektiğini söylediler. Bu Bruce Lee'nin hayatında en kötü dönemlerinden biriydi.

Altı ay boyunca sırtüstü yatakta kaldı. Ama beynini çalışmaktan alıkoyamıyordu. Bu zaman diliminde "Jeet Kune Do Tao" adlı kitabı yazmaya başladı. Ancak bitiremeden hayata veda etti. Kitabını ölümünden sonra karısı tamamladı. 20 Temmuz 1973'teki Bruce Lee'nin ölümünü çevreleyen koşullar Asya'da bir bilinmezlik fırtınası ve dünyanın her tarafında ölümüne dair bir sürü iddianın gezindiği bir trajedi olarak kaldı.

Betty Ting'in de başrol oynayacağı "Game Of Death" adlı filmini bitirmek için yapımcısı Raymond Chow'la görüşmek üzere Betty'nin dairesine gitmişti. Raymond, öğleden sonra akşam tekrar konuşmak üzere onlardan ayrıldı. Baş ağrısından şikayet eden Bruce, Betty'i her zaman kendisinin de kullandığı bir aspirin karışımı olan "Equogesic" verdi.

Ondan sonra Bruce, uzanmak üzere yatak odasına gitti. Raymond akşam niçin gelmediklerini öğrenmek için onları aradığında; Betty, Bruce'un uyuyakaldığını söyledi. Raymond, Betty'nin dairesine gidip Bruce kaldırmayı çalıştı ama başaramadı. Panik olmaya başladılar ve Betty doktor çağırdı. Onu kurtarmak için yapılan birçok başarısız denemeden sonra ambulans çağrıldı.

Küçük Ejder Bruce, hastaneye gittiğinde ölüydü. Acil müdahalede kalp ve solunuma müdahale edildi. Fakat bir hayat belirtisi yoktu. Bruce'nin nasıl öldüğü tartışma konusu oldu. Ölümünün beynindeki tümörden olabileceği söylendi. Bunun doğuştan mı yoksa daha sonra mı ortaya çıktığı meçhuldu ama kafasında her an patlamak üzere olan hasar görmüş bir damarla birlikte de çok vakti yoktu.

Hatta ölümünden 2 ay önce bir beyin travması geçirmişti. Bruce Lee'nin genç yaşta ölümüyle; Hong Kong yasa boğulmuş, binlerce insan sokaklara dökülüp, son yolculuğunda onu yalnız bırakmak istememişlerdi. Kalabalığı durdurmak için polis tarafından barikatlar bile kurulmuştu.

Diğer bir trajedi ise oğlu Brandon Lee'nin 31 Mart 1993'te Amerika'nın Kuzey Carolina eyaletinde "The Crow" filminin çekimleri sırasında kameralar önünde karnından vurularak ölmesidir. Bruce Lee, Amerika'nın Seattle kentinde (Washington eyaletinde) Lake View mezarlığına gömülmüştür.

Daha sonra, 3 Nisan 1993'te Brandon Lee de babasının yanına gömüldü. Her gün kendisinin ve oğlunun mezarı dünyanın dört bir tarafından gelen insanlar tarafından ziyaret edilmektedir.

Bruce Lee hayatında sadece dört öğrencisine "Jeet Kune Do" hocası olma lisansı verdi. Bunlar Taky Kimura, James Yimm Lee, Dan Inosanto ve Ted Wong'dur.

BRUCE LEE'NİN FİLMLERİ

Filmografi

1941 Golden Gate GirlBebek rolünde.

1946 The Birth of Mankind

1948 Fu gui fu yun, aka Wealth is Like a Dream

1949 Meng li xi shi, aka Sai See in the Dream"Yam Lee" rolünde

1950 Xi lu xiang, aka The Kid My Son, Ah Chung "Lee Siu Lung" rolünde

1951 Ren zhi cue aka InfancyPlays "Ngau".

1953 Qian wan ren jia

1953 Fu zhi guo aka Blame it on Father Father's Fault

1953 Ku hai ming deng aka The Guiding Light

1953 Ci mu lei aka A Mother's Tears

1953 Wei lou chun xiao aka In the Face of Demolition

1955 Gu xing xue lei

1955 Gu er xing

1955 Ai aka Love

1955 Ai xia ji aka Love Part 2

1955 Er nu zhai aka We Owe It to Our Children

1956 Zhia dian na fu

1957 Lei yu aka The Thunderstorm

1960 Ren hai gu hong aka The Orphan"Ah San" rolünde.

1969 Marlowe Marlowe "Winslow Wong" rolünde.

1971 The Big Boss Patron Benim "Cheng Chao-an" karakterinde Tayland'da bir uyuşturucu baronuna karşı dövüşüyor.

1972 Fist of Fury The Chinese Connection "Chen Zhen" karakteriyle Şangay'da Japon kötü adamlardan ustasının öcünü almak için dövüşüyor.

1972 The Unicorn PalmFilmin dövüş koreografisini yaptı ve aynı zamanda filmin bir yerinde görünüyor. (Filmde belirtilmemiş).

1972 Way of the Dragon Dünya'da Benden Büyük Yok "Tang Lung" rolünde. Suça karşı Roma'da, İtalya. A.B.D.'de 'Enter the Dragon' dan sonra yayınlandığından bu isimdedir.

1973 Enter the Dragon Ejder Kalesi Bir uyuşturucu madde tüccarının düzenlediği turnuvaya casus olarak gönderilmiş savaş sanatları ustası "Mr. Lee" rolünde.

1978 Game of Death Ölüm Oyunu "ABD versiyonunda Billy Lo" ve Orijinal versiyonda "Hai Tien" rolündedir. Lee yalnızca filmin 3. ve son bölümünde ve ölümünden sonra birleştirilmiş parçalarla görünmektedir.

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.