'Fedai' ilk uçuşa hazırlanıyor

Saldırı amaçlı drone ve insansız hava araçlarının (İHA) etkisiz hale getirecek Fedai'nin ilk uçuşu yakın zamanda gerçekleştirilecek. Bu ay içinde de gerçek dronlara karşı bir gösterimin yapılması hedefleniyor.

Transvaro İcra Kurulu Üyesi Güray Ali Canlı yaptığı açıklamada, Fedai'nin, kamikaze İHA/drone saldırılarını durdurmak amacıyla geliştirilen bir koruma sistemi olduğunu ama ihtiyaç doğrultusunda ilerleyen dönemde aracının kendisinin de saldırı amacıyla kullanılabileceğini söyledi.

Bu tür insansız sistemlerin son yıllarda çok hızlı geliştiğini ifade eden Canlı, otonom ve sürü halinde uçan saldırı dronlarını durdurmanın neredeyse imkansız hale geldiğine dikkati çekti.

Canlı, Suudi Arabistan'ın petrol rafinerilerine bu tür araçlarla geçen yıl yapılan saldırıların dünyayı petrol krizine sürükleyecek boyuta geldiğini anlatarak, şunları söyledi:

"Küçücük İHA'ların günümüzde dev etkileri olabiliyor. Bunları düşürmek için birçok yöntem geliştirildi ama en etkilisi bunları havada vuran İHA atmak. Bu konuda dünyada birçok çalışma başladı Uzakdoğu'dan ABD ve Avrupa'ya kadar. Bu çalışmaları inceledik. Bu çalışmaların en önemli tarafı bu ürünleri satın alamıyorsunuz, kullanamıyorsunuz, ihracat iznine bağlı, tasarımda alınan patentler nedeniyle çok büyük teknoloji transfer bedelleri gündeme geliyor. Daha da ötesi bu bedelleri ödeseniz bile kısıtlamalar, ambargolar söz konusu oluyor. Bunun üzerine biz de kendi çözümümüzü, Türk tipi milli çözümümüzü ürettik. Bunu dünyada var olan 5 ya da 6 çözüm arasında en iyi çözüm olarak görüyoruz. Fedai'nin kanat ve izleyici takip mekanizması yapısı diğer tüm ürünlerden farklı ve bizde bunları patente döküp 2 patent başvurusu yaptık, o şekilde yola çıktık." 

İHA'lar kullanılarak askeri tesislere, havaalanlarına, hangarlara, kritik devlet dairelerine, petrol rafinerilerine, limanlara saldırılar düzenlendiğine değinen Canlı, bunları önlemek amacıyla geliştirilen; Fedai, radar, termal kamera ve kontrol biriminden oluşan drone önleme sistemine "drone killer"dan yola çıkarak DROKA adını verdiklerini söyledi.

Canlı, radar 10-12 kilometreden herhangi bir uçan yabancı cismi tespit ettiğinde elektro optik süitin gündüz, gece, sis fark etmeksizin oraya döndüğüne ve cismin analiz edilerek tahdit olup olmadığına karar verildiğine işaret ederek, gelen cismin koordinat, yön, hız bilgilerinin oto pilota yüklenmesi sonrasında Fedai'nin tüpten otomatik ayrılarak hedefe yöneldiğini aktardı. 

Fedai'nin tehdide yaklaşınca kendi optik arama sistemiyle hedefin üzerinde, sürü halinde ise içinde patladığını belirten Canlı, "Oldukça geniş bir yarıçap içerisinde etkili, yani vurmasına gerek yok. Çok etkili harp başlığı var, tehditlerin hepsini düşürüyor. Görev iptal edilirse meskun mahal üzerindeyse havada patlatılıyor, değilse paraşüt açarak aşağı indiriliyor ve tekrar kullanıma hazırlanıyor." diye konuştu. 

"Vidasına kadar Türk firmalarının"

Fedai'yi geliştirme sürecinde gelinen aşamaya ilişkin de bilgiler veren Canlı, şunları kaydetti:

"Fedai'nin kalıpları, modellemeleri, hesaplamaları, optik aracısı, LİDAR'ı bitti, fırlatma tüpü yapılıyor. İlk başta fırlatma tüpünden atacağız. Karbon kalıpları bitti, Garanti Kompozit firmamız tarafından yapılıyor. Harp başlığı bitti, Troy Teknoloji Savunma tarafından yapıldı. Oto pilotu, paraşüt indirme mekanizması bitti. Komuta kontrol mekanizması HAVELSAN tarafından son aşamaya getirildi. Bu ay sonunda artık silahlı kuvvetler, Savunma Sanayii Başkanlığı mensuplarına göstereceğimiz halde olacak. Birkaç deneme yaptık. Kalıpları yapıldığı için artık peş peşe atabiliyoruz. Ay sonunda gerçek drone düşürmek şeklindeki bir gösterimi ilgililerin dikkatine ve görüşlerine sunmayı hedefliyoruz."

Canlı, öncelikli hedeflerinin silahlı drone ve İHA'ları düşürmek olduğunu ancak ihtiyaca göre harp başlığı değiştirilerek Fedai'nin anti-tank, anti-personel bir savunma sistemi ya da kendisi saldırı yapabilen bir araç olarak kullanılabileceğini dile getirdi.

Fedai'nin tümüyle, en ufak vidasına kadar Türk mühendisleri ve firmalarının çalışmalarıyla geliştirildiğini vurgulayan Canlı, şöyle devam etti:

"Çok iyi biliyoruz ki Fedai uçup ilk saldırı İHA'sını düşürdüğü andan itibaren dışarıdan aldığımız parçalar olacaksa bunların hepsine ambargo koyulacak. O yüzden her şeyi burada yapmaya çalıştık ve becerdik. Çok önemli katkılar oldu. Diğer ürünlere göre aşağı yukarı aynı büyüklükteki harp başlığıyla 2-2,5 buçuk kat etki sağlıyoruz. Troy Teknoloji Savunma firmasına teşekkür ediyorum. MS JETS bütün uçuşları kanalize etti. Garanti Kompozit firması hiç üşenmeden kahrımızı çekti. Karbon bir uçak, gece gündüz çalışıp kalıpları hazırladılar. Transvaro'daki mekanikçi arkadaşlar alt parçaları hazırladı."

Harp başlığındaki 10 bin parçacıkla tehdidi avlayacak

Troy Teknoloji Savunma Müdürü Sait Ersoy Bereketlioğlu ise Fedai'nin harp başlığına ilişkin bilgiler verdi.

Buna göre, Fedai'nin harp başlığında yaklaşık 10 bin parçacık yer alıyor. 1 kilogram termobarik etkili PBX patlayıcı kullanılan harp başlığının toplam ağırlığı ise 2,5 kilogramı buluyor.

Fedai'nin etkili menzil yarı çapı 25 metre olarak öngörülürken, bu durum sahada test edildi. Kullanılan patlayıcı anti-materyal ve termobarik etkinlik sağlıyor. Bu nedenle hedef Fedai'den çıkan parçacıklardan kurtulsa bile basınç etkisiyle etkisiz hale getirilecek. Fedai'de kullanılan patlayıcı da proje için yerli ve milli olarak geliştirilip üretildi.