Koronavirüsle mücadeleyi düzenleyen kanun Resmi Gazete'de

Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan kanunla, yeni tip koronavirüsün Türkiye'de görülmesi sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla düzenlemeler yapıldı.

Kanunla, dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dahil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13 Mart 2020 tarihinden 30 Nisan 2020'ye kadar durduruldu. 

Yine İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22 Mart 2020 tarihinden itibaren 30 Nisan 2020 tarihine kadar durduruldu.

Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlayacak.

Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine 15 gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere 15 gün uzamış sayılacak. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı, durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilecek ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilecek.

Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler kapsam dışında olacak.

İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamındaki icra ve iflas dairelerince mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilen satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal ya da haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilecek.

Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılacak ve ilan için ücret alınmayacak. Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilecek ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilecek. Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam edecek. İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınacak.

Durma süresince duruşmaların ve müzakerelerin ertelenmesi de dahil alınması gereken diğer tüm tedbirler ile buna ilişkin usul ve esasları Yargıtay ve Danıştay bakımından ilgili başkanlar kurulu, ilk derece adli ve idari yargı mercileri ile bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri bakımından Hakimler ve Savcılar Kurulu, adalet hizmetleri bakımından Adalet Bakanlığı belirleyecek.

- Elektrik ve doğalgaz bedelleri ertelenebilecek

Kanunla, koronavirüsün olumsuz etkilerinin bertaraf edilmesine katkı sağlamak ve ülke ekonomisini güçlendirmek amacıyla finansmana erişimin kolaylaştırılması için de düzenlemeler yapıldı.

Kanunla, afet bölgelerinde elektrik, doğalgaz tüketim bedelleri 1 yıla kadar ertelenebilecek. Bu yerlerde elektrik, doğalgaz tüketim bedelleri, tahakkuk, tahsilatlarının süresi ve kapsamı belirlenerek 1 yıla kadar ertelenmesi ile dağıtım, tedarik şirketlerinin söz konusu ertelemeden kaynaklanan anapara haricindeki tüketicilerden tahsil edilmeyen bedellere ilişkin finansman maliyetinin gecikme zammı tutarını geçmemek üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek.

Kanundaki diğer düzenlemeler şöyle:

Aylık bağlanan maluller ve harp malullerinden çalışmaya devam edenlere, en az 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin gün prim ödenme şartıyla yaşlılık aylığı da bağlanabilecek.

Yivsiz tüfek, spor ve nişan tüfek, tabancalarının reklamı, tanıtımı yapılamayacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığınca tahsisi iptal edilen taşınmazların üzerinde yatırımcılar lehine tesis edilen irtifak haklarına ilişkin terkin davalarında basit yargılama usulü uygulanacak.

Dernekler, 6 ay içinde üyeliği devam edenlerin adını, soyadını, doğum tarihini ve kimlik numarasını, merkezinin bulunduğu dernekler birimine bildirecek, bu bildirimi yerine getirmeyen dernek yöneticileri hakkında 500 lira idari para cezası uygulanacak.

Hazine ve Maliye Bakanının, kredi garanti kurumlarına nakit kaynak aktarma veya özel tertip DİBS ihraç etme yetkisi 25 milyar liradan 50 milyar liraya yükselecek.

Türkiye'de ikamet etmeyen vatandaşlar, döviz cinsinden Bireysel Emeklilik Sistemi'ne dahil olabilecek.

İşverenlere, bu yıl sektör ayırımı yapılmaksızın ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 2,50 lira, aylık 75 lira asgari ücret desteği sağlanacak.

Yenilenebilir enerji kaynak alanlarının kullanımını ve verimliliğini etkileyici imar planları düzenlenemeyecek.

Taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde, Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına başvurması durumunda da yabancı ülke adli veya idari makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararların usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartlarıyla nüfus kütüğüne tescil edilebilecek.

Yasa dışı bahis ve şans oyunları, katalog suçlar kapsamına alınacak.

Yurt dışında süresiz ikamet iznine sahip Türk vatandaşları da çalışma şartı aranmadan dövizle askerlik uygulamasından yararlanabilecek.

Vakıflar Genel Müdürlüğü taşınmazlarında kira borcu olanlara 3 ay süre tanınacak.

Tüketiciler, elektrik ihtiyaçlarını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılayabilecek.

BTK, arama, kurtarma ve müdahale kapsamında arama zamanıyla sınırlı olmak üzere, acil çağrı merkezleri veya ilgili valiliğin ihtiyaç duyduğu telefon abone ve konum bilgilerini paylaşacak. 

Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24 Mart 2020'den önce olup da kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31 Aralık 2020'ye kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacak.

Çek Kanunu'ndaki değişiklikle, 24 Mart 2020'ye kadar işlenen suçtan dolayı mahkum olanların cezalarının infazı durdurulacak.

1 Mart 2020'den 30 Haziran 2020'ye kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacak, söz konusu bu hüküm 1 Mart 2020'den itibaren uygulanacak.

Ay içerisinde 10 gün ve üzeri çalışan; "kısmi süreli çalışanlar", "puantaj usulü çalışanlar" ve "ev hizmetlerinde çalışanlar"ın eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini tamamlama zorunluluğu kaldırıldı.

Kanunla ayrıca, 1 Nisan 2020'de yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2021'e ertelendi.