Ticaret Bakanlığı’ndan ilk! Yapay zeka reklamlarına ceza

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; Reklam Kurulu, tüketicilerin satın alma kararlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen, yapay zeka tarafından oluşturulan içerikleri ilk defa incelemeye aldı.

Yapılan incelemelerde 138 dosyadan 120'si mevzuata aykırı bulunarak cezai işlem uygulandı.

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklama şu şekilde:

"Reklam Kurulu tarafından incelemesi yapılarak mevzuata aykırı olduğu tespit edilen 120 dosyaya durdurma cezasının yanında 12.231.507-TL idari para cezası uygulanmıştır."

Ticaret Bakanlığı bünyesinde bulunan Reklam Kurulu, vatandaşları mağdur edici davranışlar, tüketici algısını manipüle edici filler ile birlikte gündemine ilk kez yapay zeka kullanılarak oluşturulan reklamları almış bulunmaktadır.

Bakanlığımız bünyesinde bulunan Reklam Kurulu'nun 12 Eylül 2023 tarihli 337 sayılı toplantısında görüşülen 138 dosyadan 120'si mevzuata aykırı bulunarak söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezasının yanında 12.231.507-TL idari para cezası uygulanmıştır.

"YAPAY ZEKA KULLANILARAK OLUŞTURULAN REKLAMLAR İLK KEZ KURUL GÜNDEMİNDE"

Hayatın her alanındaki alışkanlıkları, gündelik yaşamı etkileyen teknolojik ilerlemenin neticesinde, ticari reklamların oluşturulma ve tüketicilere sunulma şekilleri de mecraları da çeşitlilik göstermeye başlamıştır. Reklam Kurulu tarafından oluşturulma şekli ya da yayımlandığı mecradan bağımsız olarak, Tüketicilerin satın alma kararlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen, yapay zeka tarafından oluşturulan bu içerikler incelemeye alınmış bulunmaktadır.

Bu kapsamda 337 sayılı Kurul toplantısında "ChatGPT" isimli yapay zeka uygulaması tarafından oluşturulan, rakip ürün veya firmalara göre üstünlük algısı içeren ifadelere yer verilen ve nesnel araştırma sonuçlarına dayanmayan tanıtımlarla ilgili 3 dosya hakkında idari yaptırım uygulanmıştır.

"TİCARİ REKLAMI YASAK OLAN ÜRÜNLERİN ÖRTÜLÜ REKLAMLARINA DUR DENİLDİ"

Son dönemlerde özellikle sosyal medya mecralarından ticari reklami yasak olan alkollü içecek tanıtımlarının yapıldığı gözlemlenmiş, Reklam Kurulu tarafından gerekli inceleme ve tespit çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

Bu kapsamda, reklamı yasak olan bir alkollü içeceğin söyleşi-sohbet formatında tasarlanmış bir içerikle, ürün adına doğrudan yer vermeden dekor üzerine yerleştirilerek ürün ismi veya görseline yer verilmeksizin ürünle özdeşleşmiş sloganların kullanılması yoluyla tanıtımı yapılmış olduğu tespit edilmiş ve söz konusu örtülü reklamlar hakkında idari yaptırım uygulanmış bulunmaktadır.

"TÜKETİCİ ALGISINI MANİPÜLE EDİCİ SIRALAMA SONUÇLARINA YÖNELİK İDARİ YAPTIRIM KARARI ALINDI"

Reklam Kurulu tarafından, bu ay gerçekleştirilen kurul toplantısında sıralama sonuçlarına ilişkin reklamlı içeriklerde "reklam" olgusunun ortalama tüketici algısını istismar edebilecek şekilde açık ve anlaşılır olma kriterini karşılamaması nedeni ile idari yaptırım uygulanmış bulunmaktadır.

Ticaret Bakanlığı olarak, tüketicilerin karar verme süreçlerinde manipülatif fiiller sonucu mağdur edilmemesi, tüketicilere erişimde ticari ahlaka uymayan eylemlerde bulunulmaması için çalışmalarımıza titizlikle devam edilecektir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”