Birlik Vakfı'nda 'Kanal İstanbul' konuşuldu

Birlik Vakfı Konya Şubesi’nin “Her Cumartesi Birlikteyiz” konferanslarında bu hafta Kanal İstanbul projesiyle gündeme gelen Montrö Boğazlar Sözleşmesi masaya yatırıldı. Programa konuşmacı olarak katılan Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Sosyal Beşeri Bilimler Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Yakup Kaya “Montrö’nün delinmesi söz konusu değildir” dedi.

Vakfın konferans salonunda yoğun katılımla gerçekleştirilen “Boğazlar Sorunu ve Montrö Süreci” konulu konferansta Misak-ı Milli’den Montrö’ye kadar gelinen süreci anlatan Doç. Dr. Kaya, Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle zaman zaman ilmi bilgisi olmayan kişiler tarafından dezenformasyonlar yapıldığını dile getirerek, 3 bölümden oluşan Akdeniz (Çanakkale), Marmara Denizi ve Karadeniz Boğazı'nın (istanbul) bugün de çok önemli olduğunu kaydetti.

Birinci maddenin yabancı gemilerin savaş, sulh ve savaş tehdidi anlarında boğazlardan geçişi ile ilgili olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Kaya, “Televizyonlarda yapılan konuşmalarda Kanal İstanbul ile boğazların savaş gemilerine açılacağı yönünde bir endişe var. Deniliyor ki, Kanal İstanbul olursa Amerika buradan rahatça geçer. ‘Kanal İstanbul Montrö’yü devre dışı bırakacak’ deniliyor. Montrö’de ‘Savaş gemilerinin boğazlardan geçişi Türkiye’nin izniyle olur, uçak gemileri, denizaltılar, harp gemileri savaş zamanında geçemez’ diyor. Savaşan devletlerin gemilerine de izin verilmiyor. Tarihçi İlber Ortaylı bile ‘Çok geç kalınmış bir proje’ diyor. Kanal İstanbul yapıldığında Süveyş Kanalı gibi bir kanal ortaya çıkarsa, 150-200 yıl hizmet verebilecek bir kanal olursa, Montrö delinmeyecektir. Çünkü 1936’da Montrö imzalandığında boğazlardan yılda toplam 3 bin gemi geçerken, şimdi günde 150, yılda ise bu rakam 50 bine ulaşıyor. 2070’te yılda 80 bin gemi olması bekleniyor. Boğazlardan geçen bir gemi beklemeden dolayı 350 bin dolara kadar zarar edebiliyor. Kanal İstanbul yapılırsa, biz buradan ticari olarak da kazanacağız. İnsanlar muhalefet ederken aklın, bilimin ışığında, vicdanlarıyla fikir beyan etmeli. Kanal İstanbul ile Montrö’nün delinmesi gibi bir şey söz konusu değil, çünkü Montrö Çanakkale Boğazını da kapsamaktadır” şeklinde konuştu.

Doç. Dr. Kaya, davetlilerin sorularını da cevaplandırdı. Programın sonunda Birlik Vakfı Konya Şube Başkanı Abdi Parlak, Doç. Dr. Yakup Kaya’ya günün anısına tablo hediye etti.