Dünyanın gözünü Konya’ya çeviren büyük tehlike için yeni adım

Konya’da iklim değişikliği, kuraklık ve yer altı sularındaki hızlı azalmaya bağlı olarak artış gösteren obruk riskine karşı önemli bir adım atılıyor. Karatay Belediyesi öncülüğünde hayata geçirilecek Obruk Erken Uyarı Sistemi, Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma Merkezi ve Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü iş birliğinde uygulanacak.

Avrupa Birliği hibesiyle yürütülecek proje kapsamında, sahaya kurulacak izleme istasyonları ve uydu verileri ile yer altı suyu seviyeleri, yağış miktarı, toprak nemi ve yüzey deformasyonları eş zamanlı olarak takip edilecek.

VERİLER DİJİTAL SİSTEMLE İZLENECEK

Proje çerçevesinde toplanacak tüm veriler, web tabanlı bir platform üzerinden analiz edilecek. Obruk risklerinin erken aşamada tespit edilmesi amaçlanan sistemde, elde edilen bilgiler çiftçiler ve belediye personeli için hazırlanacak gösterge panelleri aracılığıyla paylaşılacak.

Bu sayede obruk risklerinin izlenmesi, raporlanması ve yönetilmesine yönelik entegre bir dijital altyapı oluşturulacak.

KENTSEL PLANLAMA SÜREÇLERİNE ENTEGRE EDİLECEK

Sistem yalnızca tarım alanlarını değil, kentsel planlama ve yapılaşma süreçlerini de kapsayacak. Obruk Erken Uyarı Sistemi; e-zonlama, imar izinleri ve planlama süreçleriyle entegre edilerek, bölgede risk temelli ve kontrollü yapılaşma kararlarının alınmasına katkı sağlayacak.

“KARATAY’IN OBRUK RİSK HARİTASI ÇIKARILACAK”

Karatay Belediye Başkanı Hasan Kılca, iklim değişikliği ve aşırı yer altı suyu kullanımının obruk oluşumlarını hızlandırdığını belirterek, Karatay’ın da bu riskle karşı karşıya olduğunu söyledi.

Avrupa Birliği destekli projelerden birini özellikle bu alana yönlendirdiklerini ifade eden Kılca, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Yer altı sularının çekilmesiyle obruk sayısında her yıl artış yaşanıyor. Bu çalışmayla obrukların dinamik modellemesi yapılacak. Obrukların ne zaman ve nerede oluşacağını kesin olarak bilmek mümkün değil ancak riskli bölgelerin belirlenmesi açısından çok önemli bir adım atıyoruz. Proje sonunda Karatay’ın obruk risk haritasını oluşturmayı hedefliyoruz.”

“KURAKLIK VE SU YÖNETİMİ BİRLİKTE ELE ALINIYOR”

Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık ise projenin yalnızca obruklara değil, kuraklık ve su yönetimine bütüncül bir bakış sunduğunu vurguladı.

Yanlış sulama uygulamalarının yer altı sularını hızla tükettiğine dikkat çeken Arık, şu ifadeleri kullandı:

“Bu proje iklim değişikliğine uyum odaklıdır. Sahada kurulacak veri istasyonları ve uydu verileriyle yüzey deformasyonlarını uzaktan izleyeceğiz. Bu gözlemler kesin obruk oluşumu anlamına gelmez ancak potansiyel risklerin erken tespit edilmesini sağlar.”

PİLOT PROJE KONYA HAVZASI’NA YAYILABİLİR

İki yıl sürecek çalışmanın pilot uygulama niteliği taşıdığını belirten Arık, sistemin başarılı olması halinde Konya Havzası’nın tamamına ve benzer risk taşıyan diğer bölgelere yaygınlaştırılmasının hedeflendiğini söyledi.

Projenin temel amacının su tasarrufunu artırmak ve obruk riskini orta ve uzun vadede azaltmak olduğu kaydedildi.

DÜNYA AJANSLARI DA GÜNDEMLERİNE ALDI

Konya’da sayıları giderek artan ve yerleşim birimlerine dayanan obruk tehlikesi, dünya ajansları tarafından da ele alınıp, büyüyen tehlikeye dikkat çekiliyor.