Konya'da son nefes verilmeden harekete geçildi

Küresel iklim değişikliği, Türkiye’de su kaynakları üzerinde giderek artan baskılar oluşturuyor. Artan sıcaklıklar, düzensiz yağışlar ve aşırı hava olayları, göl ekosistemlerini tehdit ederek içme suyu temini, tarım, turizm ve biyolojik çeşitlilik açısından stratejik öneme sahip doğal varlıkları risk altına sokuyor.

İç Anadolu Bölgesi’nde Isparta ve Konya illeri sınırında yer alan Beyşehir Gölü, Türkiye’nin alan bakımından en büyük üçüncü ve tatlı su kaynağı olarak en büyük gölü olarak öne çıkıyor. Bölgesel kalkınma ve ulusal su güvenliği açısından kritik öneme sahip olan göl, son yıllarda iklim değişikliği, nüfus artışı, yoğun su kullanımı ve kirlilik nedeniyle ciddi kuraklık riskiyle karşı karşıya.

2025 TEMMUZ AYI İSE SON 55 YILIN EN SICAK TEMMUZ’U OLDU

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 6'ncı Raporu, 2014–2023 döneminde küresel sıcaklık artışının önceki on yıla göre 0,26 °C daha hızlı gerçekleştiğini ve toplam artışın 1,19 °C’ye ulaştığını ortaya koyuyor. Türkiye’de 1981–2010 dönemi ortalama sıcaklığı 13,5 °C iken 1991–2020 dönemi ortalaması 13,9 °C’ye yükseldi.

Ülkemizde 1998’den bu yana 2011 hariç tüm yıllar uzun dönem ortalamalarının üzerinde gerçekleşti. 2024 yılı 15,6 °C ile son 54 yılın en sıcak yılı, 2025 Temmuz ayı ise son 55 yılın en sıcak Temmuz’u oldu. 2024 yılı yağışları normallerin %6,3 altında, 2025 su yılı yağışları ise %26 düşük gerçekleşti. Son dokuz aylık yağış ortalaması son 52 yılın en düşük seviyesine indi.

SON 10 YILIN 7’SİNDE YAĞIŞLAR ORTALAMANIN ALTINDA KALDI

Beyşehir Gölü’nün bulunduğu havzanın 1991–2020 dönemi ortalama yağışı 650 mm, sıcaklığı ise 11,8 °C olarak kaydedildi. 2024 yılında sıcaklık 12,3 °C’ye ulaştı. Son 10 yılın 7’sinde yağışlar ortalamanın altında kalırken, 2020–2024 dönemi tarihin en düşük yağışlı dönemi oldu. Göl tarihinde 1982, 1986, 1992–1993, 2004–2005, 2008, 2015–2016, 2020–2022 ve 2024 yıllarında kuraklık yaşandı.

BAKANLIK HAREKETE GEÇTİ

Kuraklık tehdidine karşı Tarım ve Orman Bakanlığı, 24 Aralık 2024’te gerçekleştirilen Ulusal Su Kurulu toplantısında göller için eylem planları hazırlanmasını kararlaştırdı. Türkiye’deki 6334 göl, baraj ve göletten 8 hektar ve üzeri büyüklüğe sahip 250’si kuraklık riski açısından değerlendirildi. İlk plan Eğirdir Gölü için hazırlanmış ve 20 Haziran 2025’te kamuoyuna açıklanmıştı.

BEYŞEHİR GÖLÜ ÖNCELİKLİ GÖLLER ARASINDA

Akşehir ve Beyşehir Gölü de öncelikli göller arasında yer alıyor. Bakanlık koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda, göl için bilimsel ve teknik altlığa dayalı modellemeler yapılıyor ve sektörlerde uygulanacak tedbirler belirleniyor. Plan kapsamında sulama sistemlerinin modernizasyonu, yeraltı suyu kullanımının kontrolü, havzalar arası su transferleri, içme-kullanma suyu şebekelerinde kayıpların azaltılması, kullanılmış suların yeniden değerlendirilmesi ve su verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırılması öne çıkıyor.

Buna ek olarak gölde maksimum su kotu teyidi yapıldı, Beyşehir Çayı’nın akış ve dağıtımı kontrol altına alındı; kıyı kenar çizgisi ve güncellenmiş havza sınır çalışmaları tamamlandı. Gölün beş farklı noktasında yerinde incelemeler gerçekleştirildi.

GÖLÜN ÇEKİLME SEBEPLERİ BELİRLENDİ

25 Temmuz 2025’te Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde düzenlenen atölye çalışmasına kamu kurumları, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşları katıldı. Çalışmada göl seviyesindeki düşüşün nedenleri, kontrolsüz su çekimleri, yüksek buharlaşma oranı ve iklim değişikliğinin etkileri olarak belirlendi.

Hazırlanmakta olan Beyşehir Gölü Su Eylem Planı, hem su miktarının hem de kalitesinin korunmasına yönelik tedbirleri önceliklendiriyor. Bakanlık, bu çalışmalarla gölün sürdürülebilirliğini ve bölgedeki tarımsal-sosyoekonomik refahı korumayı hedefliyor.