Konya’nın 150 yıllık mirası üretmeye devam ediyor
Konya Bozkır'da son su değirmeni baharla canlandı. Ömer Kök ve eşi Nurkadın Kök, 150 yıllık değirmende ata buğdayından doğal esmer un üretiyor. Kaybolmaya yüz tutan bu geleneksel mesleğin son temsilcileri, yetiştirecek çırak bulamıyor.
110
Konya'nın Bozkır ilçesinde çeyrek asırdır suyla çalışan un değirmeni bahar aylarında su seviyesi yeterli olduğunda hizmet veriyor.
210
Su değirmenini eşiyle birlikte işleterek ata buğdayını öğütüp esmer un elde eden Ömer Kök, ilçedeki son değirmenci olduğunu belirtti.
310
Değirmencilik mesleğinin artık unutulmaya yüz tuttuğunu belirten Ömer Kök (50), bu işin sezonluk olarak yapıldığını, yalnızca bahar aylarında su seviyesinin yeterli olduğu dönemlerde un öğüttüklerini ifade etti. Diğer zamanlarda ise ilçede farklı işlerde çalıştığını anlatan Kök, eşi Nurkadın Kök'e (50) de değirmeni çalıştırmayı öğrettiğini ve artık işin büyük kısmını onun yürüttüğünü belirtti.
410
Kök, değirmende öğüttükleri buğdayların yerli köy buğdayı olduğunu ve esmer un elde ettiklerini anlattı. Ömer Kök, buğday öğütmeden önce değirmene gelen su kanallarının kapaklarını ayarlayarak suyun değirmene gelmesini sağlıyor. Suyun akışı tamam olduktan sonra hazırlıklar yapılıyor, çuvallardaki buğday kazana dökülerek değirmen çalıştırılıyor. Değirmen taşı hızlı bir şekilde dönmeye başlarken, buğdayın taş içerisine akış hızı ayarlanıyor. Değirmenden elde edilen esmer un ise çuvala dolmaya başlıyor.
510
BOZKIR'IN SON SU DEĞİRMENİNDE GELENEKSEL DEĞİRMENCİLİK, KAYBOLMAYA YÜZ TUTAN MESLEKLERDEN
Bozkır'ın son su değirmeni, teknolojinin gelişmesiyle birlikte kaybolmaya yüz tutan geleneksel mesleklerden birini temsil ediyor. Ömer Kök ve eşi, bu kültür mirasını yaşatmaya çalışırken, gelecek nesillere aktaracak bir çırak bekliyor.
610
Bozkır ilçesine bağlı Çağlayan Mahallesi'nde ikamet eden ve değirmeni işleten işletme sahibi Ömer Kök, "Eşimle beraber bu değirmeni işletiyoruz. Eşim iki çocuk annesi. 150 yıllık tarihi değirmen bu. Değirmen 25 yıldır bende. Şu anda en son ustası olarak ben kaldım. Bu su değirmeninin elektrikle kesinlikle hiçbir alakası yok, doğal yöntemlerle üretiliyor. Kepekli un doğal, anam babam ata buğdayları var. O buğdaylardan kepekli un yapıyoruz. Benim bazı harici işlerim olduğundan dolayı eşimle beraber çalışıyoruz.
710
Eşim öğrendi işi ve artık bütün yük eşim üzerinde şu anda. Bu buğdaylarımız mesela kepekli un olarak geçiyor. Bunun içine şu gördüğünüz kazana öğütürken içine normal kaya tuzu atıyoruz. Kaya tuzu onu koruyor. Mesela ömrü 3 ay 5 ay ise bir çuval, onu kaya tuzuyla koruduğumuz zaman bunu bir yıla kadar çıkarıyor.
810
Kaya tuzu doğal, buğdayımız doğal, unun kendisi kepekli. Burası Çağlayan Mahallesi, eski ismiyle Çat. Burada, bizim çocukluğumuzda artık biz tam olarak ben hatırlamıyorum 7-8 tane değirmen vardı ve buradan Dere kasabasına kadar bu değirmen sayısı 10-15'e kadar çıkıyordu. Şimdi bu değirmenlerden sadece su değirmeni olarak tarihi olarak burası kaldı. Evet, eskisi gibi tahin değirmenlerimiz var, onlar hala faaliyette, suyla dönüyor. Onlarda da elektriksiz ve doğal tahin üretiliyor. Burada da sadece doğal un olarak bu değirmenimiz tek yer burasıdır.
910
Bunun haricinde burası kapanmış olsa, bugün ben bırakmış olsam, geride bir usta da kalmadı, bir çırak da yok. Eşimle ikimiz devam ettirmekteyiz, çalıştırmaktayız. Artık burası son olan gibi bir yer ama daha biz ölmediğimiz müddetçe devam edeceğiz, çalıştıracağız. Ve artı yanıma çalışacak biri bulabilirsem, üretecek, ona da öğreteceğim. Üretip tekrar bunların devam ettirmesini sağlamaya çalışacağım ömrümüzün yettiği kadar" dedi.
1010
Konya'dan un almaya gelen emekli öğretmen Ali Tanrıverdi ise, "Buranın ununu sevdiğimiz için un almaya geldik. Biz su değirmenlerine alışkınız, eskiden beri su değirmeni unlarını alırız. Kendimiz çok öğüttük. Kasabamızda 18 tane su değirmeni vardı, şimdi bir tane kalmadı. Çağlayan'da bir tane değirmen bulduk" diye konuştu.
Kaynak:İHA
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.