Konya’nın atardamarı dönüşüyor! Tarlalardan plazalara uzanan hikaye

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Selçuk Üniversitesi’nde yaptığı açıklamada Konya’nın en kritik noktalarından biri olan Nalçacı Caddesi’nde kentsel dönüşüm sürecinin başlayacağını duyurdu. Bu açıklama gözleri bir kez daha şehrin kalbi sayılan bu caddeye çevirdi. Peki, her gün binlerce aracın geçtiği Nalçacı Caddesi’nin tarlalardan plazalara uzanan hikayesini biliyor musunuz?

Konya'nın Selçuklu ilçesinde yer alan ve şehrin ticari, sosyal ve ulaşım omurgasını oluşturan Nalçacı Caddesi, sadece bir asfalt yığını değil; Konya’nın "batıya açılan kapısı" ve modernleşme sürecinin en somut şahidi olarak biliniyor.

Haber Dairesi olarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un son açıklamalarıyla yeniden gündeme gelen Konya’nın atardamarı Nalçacı Caddesi’nin dünü, bugünü ve dönüşüm serüvenini sizler için derledik.

BİR VİZYONUN ESERİ: AHMET HİLMİ NALÇACI

Caddenin ismi, tesadüfen verilmiş bir isim değil. 1946-1960 yılları arasında Konya Belediye Başkanlığı yapan ve şehrin imarında büyük izler bırakan Ahmet Hilmi Nalçacı, bu caddenin hem isim babası hem de mimarıdır.

Eski Konya’nın Alaaddin Tepesi ve Mevlana Türbesi çevresine sıkışmış dar sokaklarından çıkıp, geniş ve ferah caddelere kavuşması gerektiğini düşünen Nalçacı, bu caddeyi bizzat planladı. Bu vizyoner proje, Konya’nın organik sokak yapısından modern şehir planlamasına geçişin ilk ve en önemli adımı oldu.

BAHÇELİ EVLERDEN GÖKDELENLERE: DÖNÜŞÜMÜN EVRELERİ

Nalçacı Caddesi’nin bugünkü yoğun silüetine kavuşması bir anda olmadı. Tarihsel süreçte cadde üç farklı kimliğe büründü:

Sakin Başlangıç (1950-1970): İlk açıldığı yıllarda cadde, çevresi bahçeli evlerle dolu, sakin bir yerleşim yeriydi. O günlerde caddenin genişliği, o dönemin araç sayısı için "fazla" bile görülüyordu ancak bu genişlik geleceğe yapılan bir yatırımdı.

Dikey Mimariye Geçiş (1980-2000): Şehir batıya, yani Selçuk Üniversitesi kampüsüne doğru büyüdükçe caddenin kaderi değişti. Bahçeli evler yıkıldı; yerini yüksek katlı apartmanlar, iş hanları ve plazalar aldı.

Raylı Sistem Çağı (1992 ve Sonrası): 1992 yılından sonra caddenin tam ortasından geçen tramvay hattı, Nalçacı'yı sadece araçların değil, toplu taşımanın da merkezi yaptı.

ŞEHRİN FİNANS VE ULAŞIM OMURGASI

Bugün Nalçacı Caddesi, 1. Çevre Yolu ile şehir merkezini birbirine bağlayan hayati bir köprüdür. Bankaların bölge müdürlükleri, sigorta acenteleri, hastaneler ve otomobil galerileriyle Konya ekonomisinin kalbi burada atar. Bakan Murat Kurum'un işaret ettiği yeni dönüşüm projesiyle birlikte, Konyalılar bu tarihi caddenin modern bir çehreye kavuşacağı günü merakla bekliyor.

TARİHİN TANIKLARI: NALÇACI CADDESİ FOTOĞRAFLARI

Aşağıdaki kareler, Nalçacı Caddesi'nin tarlalardan gökdelenlere uzanan baş döndürücü değişimini gözler önüne seriyor.

Temellerin Atıldığı Yıllar (1968-69) 1968-1969 yılları... Caddenin ilk oluşum evresi. Sol altta Musalla Mezarlığı görülüyor. Etraf henüz boş arazilerle çevrili.

İnşaat Halinde Bir Cadde (1969-1970) Fotoğraf: Yaşar Barışık. 1960'ların sonu... Nalçacı Caddesi üzerindeki ikonik yüksek binaların kaba inşaat halleri. Refüjdeki ince fidanlar bugün dev çınarlara dönüştü.

Yükselen Bloklar (1970'ler) 1970'li yıllar. Ahmet Hilmi Nalçacı Caddesi'nde modern apartmanlaşma hız kazanıyor. Yolun genişliği ve boşluğu dikkat çekici.

Dönüşümün İlk Adımları Bu kare tarihi bir belge niteliğinde. Fotoğrafın sol ön planında görülen kiremit çatılı bahçeli evlerin yerinde bugün Selçuklu Kaymakamlığı binası yükseliyor.

Sakin Yıllar (1972) 1972 yılından bir görünüm. Geniş kaldırımlar ve o dönemin klasik araçlarıyla Nalçacı Caddesi'nin en sakin zamanları.

Yeşil ve Modern (Kartpostal Nostaljisi) Nalçacı Caddesi'nin en yeşil dönemlerinden bir kartpostal karesi. Sağda cami minaresi ve o dönemin klasik otomobilleriyle huzurlu bir Konya manzarası.

Kuş Bakışı Nalçacı (1982) 1982 yılına ait hava fotoğrafı. Yapılaşmanın arttığı, caddenin bugünkü formuna yaklaşmaya başladığı dönemler.

Rayların Gelişi (1988) 1988 yılı. Caddenin ortasına tramvay hattının entegre edildiği, ağaçların büyüdüğü ve şehrin yoğunlaştığı görülüyor.

Efsanevi Kırmızı Tramvaylar (1990'lar) 1990'lı yıllar... Nalçacı Caddesi'nin ortasından süzülen, Konyalıların hafızasına kazınan emektar kırmızı tramvaylar ve dönemin otobüsleri yan yana.

Kış Manzarası Kış mevsiminde Nalçacı Caddesi ve Sille Kavşağı civarı. Henüz trafiğin bu denli yoğun olmadığı, şehrin daha sakin aktığı yıllar.

Otogar Kavşağı Nalçacı - Otogar kavşağı. Bu karede dönemin belediye otobüsleri ve ticari araçları görülüyor.

Günümüzün Modern Dokusu (2017) 2017 yılından bir görünüm. Bölgenin önemli sağlık merkezlerinden Yeni Numune Hastanesi ve çevresindeki yoğun yapılaşma, Nalçacı aksının ne denli stratejik bir noktaya dönüştüğünü kanıtlıyor.