Aşı ve ilaç çalışmalarını yerinde inceleyen Bakan Varank: 'Güzel müjdeleri verebiliriz'

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu koordinasyonunda yürütülen yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı ilaç geliştirme projesi kapsamında Ankara Üniversitesi'ndeki laboratuvarlarda devam eden çalışmaları yerinde inceledi. Bakan Varank, söz konusu ilaç projesi kapsamında bugün itibarıyla hayvan deneyleri aşamasına geçildiğini açıkladı.

Türk bilim insanları GRFT (griffithsin) adlı bir molekülün Kovid-19’un enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönünü araştırıyor.

Bakan Varank, Türkiye'nin ilk disiplinler arası biyoteknoloji lisansüstü eğitim enstitüsü olan ve sağlık ile tarımsal biyoteknoloji alanlarında çalışmalar gerçekleştirilen Ankara Üniversitesi (AÜ) Biyoteknoloji Enstitüsü'nü ziyaret etti. Varank'a ziyaretinde, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş ile TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE) Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin de eşlik etti.

Varank, AÜ Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Aykut Özkul'un yürütücülüğünü üstlendiği Kovid-19'a karşı ilaç geliştirme projesi kapsamında laboratuvarlarda yapılan çalışmaları yerinde inceledi. Özkul ile birlikte koruyucu kıyafetler giyerek hayvan testlerinin yapıldığı özel odaya giren Varank, hayvanlar üzerinde yapılan deneyler hakkında bilgi aldı.

- "Güzel müjdeleri verebiliriz"

Varank, ziyaretin ardından yaptığı açıklamada, Kovid-19'a karşı Türkiye'deki temel bilimsel çalışmaları koordine etmek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde TÜBİTAK çatısı altında bir platform oluşturduklarını anımsatarak, burada yürütülen 17 aşı ve ilaç geliştirme projesinin desteklendiğini söyledi.

Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsünün öncülüğünde Kovid-19'a karşı GRFT molekülüyle geliştirilecek hastalığı önleyici ilaca yönelik çalışmalar hakkında bilgi aldıklarını belirten Varank, şöyle konuştu:

"Bilim insanlarımız bu molekülün Kovid-19'a karşı etkili olabileceğini bilimsel olarak da değerlendiriyorlar. Klinik çalışma aşamalarına geçmeden önce yapılması gereken temel araştırmalar yapılıyor. Bu molekülle ilgili hayvan deneyleri bugün itibarıyla buradaki biyogüvenlikli laboratuvarda başlatılmış olacak."

Varank, Türkiye'nin son 18 senede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde özellikle Ar-Ge ekosistemine büyük yatırımlar yaptığına işaret ederek, "Yaptığımız yatırımların böyle zor ve kritik zamanlarda bilim insanlarımızın ortaya koyduğu başarılı çalışmalarla ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Bilim insanlarımıza güveniyoruz, buradaki çalışmalardan da başarılı bir ürün geliştirileceğine inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bilim insanlarının Kovid-19'a karşı büyük bir fedakarlıkla gece gündüz çalıştığına dikkati çeken Varank, şu ifadeleri kullandı:

"Burada devam eden bilimsel çalışmalar sonucunda da güzel veriler elde edip klinik safhaya geçecek çalışmalarımızı tamamlayacağız. Sonraki aşamada bunları Sağlık Bakanlığımıza klinik çalışmalar yapılması için teslim edeceğiz. İnşallah güzel müjdeleri buralardan verebiliriz."

- "Molekülün tedavi edici potansiyelini de sorgulayacağız"

Prof. Dr. Aykut Özkul da projede, GRFT (griffithsin) molekülüyle Kovid-19 etkisini durdurmayı amaçladıklarını belirterek, çalışmalarda gelinen aşamayı anlattı.

An itibarıyla molekülün hayvanlardaki etkinliğinin test edilmesi sürecini başlattıklarını belirten Özkul, "Bizim hayvanlarla ilgili yaptığımız ön çalışmalarda yaklaşık 2 haftalık bir zaman zarfında bu virüsün organ tutulumu, yayılımı ve virüsle ilgili tespitler gerçekleşebiliyor. Dolayısıyla eğer işler öngördüğümüz şekilde devam ederse önümüzdeki bir ay içinde ön verileri almış olacağız." diye konuştu.

Çalışmalarının Türkiye'nin her alanda vermiş olduğu milli seferberlikten biri olduğunu vurgulayan Özkul, projeye desteklerinden dolayı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne teşekkür etti.

GRFT'nin yapı olarak doğal bir molekül olduğunu dile getiren Özkul, şunları kaydetti:

"GRFT'nin şimdiye kadar birçok farklı virüse karşı enfeksiyonu durdurucu etkisinin var olduğu tespit edilmiş. Dolayısıyla ilk planda bizim bu süreçteki en büyük kazanımımız, günlük hayatta kullanılabilecek durdurucu, koruyucu, önleyici ürün geliştirmek olacaktır. Ekibimizdeki moleküler biyologlar da molekülün yapısında birtakım değişiklikler yapmak suretiyle GRFT'nin hücre içine girmesini sağlamaya çalışıyor. Bu kapsamda eğer becerebilirsek molekülün tedavi edici potansiyelini de zaman içinde sorgulayacağız."

- Hayvan deneyleri bir ay sürecek 

TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında yürütülen 17 aşı ve ilaç geliştirme projesinden biri olan çalışmada, GRFT adlı molekülün, Kovid-19'a neden olan virüsün enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönü araştırılmaya başlandı.

Ankara Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) ve Hacettepe Üniversitesinden bilim insanlarından oluşan konsorsiyumun yürüttüğü çalışmalar sonucunda şimdiye kadar virüsün izolasyonu, genom analizi ve karakterizasyonu gerçekleştirildi, GRFT molekülü üretildi ve saflaştırıldı, GRFT'nin hücre kültürü ortamında virüsün hücreye girmesini ve bu suretle üremesini durdurduğu görüldü.

Hayvan deneyleri aşamasına bugün itibarıyla başlanan projede, plan dahilinde gelecek bir ay içinde bunun hayvanlarda çalışıp çalışmadığı konusunda da ön bilgiye sahip olunacak.

- Aşı geliştirme çalışmasını da inceledi

Bakan Varank, Biyoteknoloji Enstitüsü ziyaretinin ardından, Ankara Üniversitesi bünyesindeki Kanser Araştırma Enstitüsü'nü ziyaret etti ve TÜBİTAK COVID-19 platformundaki bir diğer proje olan "Virüs Tabanlı Prototip Coronavirus Aşısı Üretimi"ne ilişkin Prof. Dr. Hakan Akbulut'tan bilgi aldı.