Türkiye küresel salgınla mücadelesi ile dünyaya örnek oldu

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 150 ülkeye yayılan ve yaklaşık 175 bin kişide görülen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, dünya genelinde 7 bin 22 kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı. Küresel salgınla en başından itibaren ulusal bir mücadele yürüten Türkiye, çalışmasıyla dünyaya örnek oldu.

DSÖ'ye 31 Aralık 2019'da Çin Ülke Ofisinin, Hubei eyaleti Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnomöni vakaları bildirmesinin ardından 1 Ocak 2020'de canlı hayvan pazarında çevre sağlığı tedbirleri alındı.

DSÖ, 5 Ocak'ta yeni tip koronavirüs hastalığının özelliklerini ve bulaşıcılığını açıkladı. Tüm dünyanın ilk kez tanıştığı ve henüz önlem için harekete geçmediği salgına karşı ilk savaş açan ülkelerden biri Türkiye oldu.

Türkiye, 6 Ocak'ta, DSÖ acil durum ilan etmeden önce harekete geçti. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bünyesinde operasyon merkezi oluşturuldu. 15 kişinin görev yaptığı operasyon merkezinde, koronavirüsle ilgili dünyadaki tüm gelişmeler anlık takip edilmeye başlandı.

10 Ocak'ta Sağlık Bakanlığı bünyesinde Koronavirüs Bilim Kurulu oluşturuldu.

14 Ocak'ta "2019-nCoV Hastalığı Rehberi" nin ilk versiyonu hazırlandı. Rehberde, enfeksiyona ilişkin genel bilgiler, vaka tanımı ve vaka yönetimi, enfeksiyon kontrolü ve izolasyon, hasta bakımı ve tedavisi, vaka görülen ülkelere gidecek kişilerin yapması gerekenlere ilişkin bölümlere yer verildi.

16 Ocak'ta Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünce 2019-nCoV Risk Değerlendirme Toplantısı yapılması kararı alındı.

20 Ocak'ta Hong Kong, Hindistan, Endonezya, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayvan, Tayland, ABD, Rusya ve Vietnam'da Vuhan'dan gelen tüm yolcular için giriş taraması başlatıldı.

Aynı tarihte Türkiye'de şüpheli bir vakadan ilk numune alındı.

23 Ocak'ta Çin'den gelen tüm uçuşlarda yolcuların termal kamerayla taranmasına başlandı.

27 Ocak'ta Dışişleri Bakanlığınca seyahat önerisi yayımlandı. Vatandaşların zorunlu olmadıkça Çin'e seyahat etmemeleri, gitmeleri halinde başta Hubei eyaleti olmak üzere vakaların yoğun görüldüğü bölgelerden uzak durmaları tavsiye edildi.

28 Ocak'ta Bilim Kurulu toplantısı yapıldı. Toplantıda 2019-nCoV Rehberi güncellendi ve en sık sorulan soruların cevapları hazırlandı.

29 Ocak'ta Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğüne riskli bölgelerden gelen uçuşlarda alınması gereken önlemlerle ilgili yazı gönderildi.

31 Ocak'ta Dışişleri ve Milli Savunma bakanlıklarıyla iş birliği içinde vatandaşları yurda getirmek üzere Türk Silahlı Kuvvetlerine ait kargo uçağı, Ankara'dan Çin'in Vuhan kentine hareket etti.

Şubat'ta yaşananlar

1 Şubat'ta tahliye uçağı Vuhan'dan Ankara'ya havalandı. Toplam 42 yolcu uçağa alındı. Sağlık kontrolünde hiçbir yolcuda hastalık belirtisine rastlanmadı.

Termal kameralar aracılığıyla yapılan ateş taramaları genişletildi. Uzak Doğu ülkelerinden Türkiye'ye yapılan tüm uçuşlarda da bilgilendirme anonsu yapılmaya ve gelen yolcuların termal kamerayla taranmasına başlandı.

Çin'den tahliye edilen vatandaşları taşıyan uçak Türkiye'ye döndü. Uçaktaki 32 Türk, 6 Azerbaycan, 3 Gürcistan, 1 Arnavutluk vatandaşı olmak üzere 42 yolcu ile mürettebat, teknik ekip ve sağlık personelinden oluşan toplam 61 kişi, Dr. Zekai Tahir Burak Hastanesinde karantina altına alındı.

Bilim Kurulu sık sık toplanarak tedbirleri gözden geçirdi

2 Şubat'ta Bilim Kurulu toplandı. 2019-nCoV Hastalığı Rehberi'nin sunumu, web sitesinde yayımlandı.

3 Şubat'ta 7. Bilim Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi. Çin'den Türkiye'ye yapılan uçuşların durdurulması kararlaştırıldı.

4 Şubat'ta Japonya, Tayvan, Tayland, Hong Kong, Singapur, Güney Kore ve Malezya'dan gelen yolcular, termal kamera kontrolünden geçirilmeye başlandı.

5 Şubat'ta Çin'den Türkiye'ye yapılan tüm uçuşlar durduruldu. 8. Bilim Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi.

7 Şubat'ta Çin'den her türlü hayvan ithalatı geçici süreyle durduruldu.

11 Şubat'ta 10. Bilim Kurulu toplantısı gerçekleştirildi. Vuhan'dan getirilen yolcuların 10. gününde 3. testlerinin de negatif çıktığı açıklandı.

12 Şubat'ta Kovid-19 testinde dünyada en hızlı sonucu veren yerli tanı kitinin yurt dışına ihraç edileceği TBMM'de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından açıklandı.

19 Şubat'ta Bakan Koca, Çin'in Ankara Büyükelçisi Deng Li'yi kabul etti.

21 Şubat'ta Koca ile İran Sağlık Bakanı Said Nemeki, İran'da yaşanan Kovid-19 salgınıyla ilgili telefon görüşmesi yaptı.

23 Şubat'ta İran'dan Türkiye'ye tüm uçuşlar tek taraflı, kara ve demir yolu geçişleri ise geçici olarak durduruldu.

25 Şubat'ta Türk Hava Yollarına ait Tahran uçağının Ankara'ya inişi planlandı. Uçakta bulunan 132 Türk yolcu ve mürettebat ilk kontrolleri ve karantina süreçleri için Dr. Zekai Tahir Burak Hastanesine nakledildi.

27 Şubat'ta Sağlık Bakanı Koca, Ağrı, Van, Hakkari ve Iğdır'daki sınır kapılarında alınan tedbirleri incelemek üzere bölgeyi ziyaret etti. İran, Irak ve Gürcistan ile olan 8 sınır kapısında sahra hastaneleri kuruldu.

28 Şubat'ta Çin Halk Cumhuriyeti'nden Türkiye'ye direkt ya da aktarmalı geleceklere ilişkin planlamalar yapıldı.

29 Şubat'ta Irak, Güney Kore ve İtalya ile Türkiye'ye gidiş-geliş tüm yolcu uçuşları durduruldu.

Mart'ta yaşananlar

2 Mart'ta Bilim Kurulu Toplantısı yapıldı. Umre seyahatleriyle ilgili yeni tedbirler kapsamında, umreden dönen tüm vatandaşların sağlık muayenesinden geçirildiği, umreden dönüşlerde sağlık personelinin uçaklarda hazır bulunacağı, seyahatlere görevli olarak eşlik edeceği bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı.

3 Mart'ta umre dönüşlerinde "14 gün" uygulamasına dikkat edilmesi konusunda bilgilendirme yapıldı.

10 Mart'ta Sağlık Bakanı Koca, koronavirüsle mücadele çalışmaları hakkında TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşleri Komisyonunda bilgilendirme yaptı.

11 Mart gecesi Bakan Koca, Türkiye'de test sonucu pozitif çıkan ilk vakayı duyurdu. Vakanın bulunduğu il ve kişisel bilgileri etik ilkeler gereği paylaşılmadı. Kişinin virüsü, Avrupa teması üzerinden aldığı, dış dünyadan izole edildiği, ailesinin gözlem altında olduğu bilgileri paylaşıldı.

11 Mart'ta Bilim Kurulu Toplantısı yapıldı. Sağlık Bakanı Koca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ortak basın açıklamasıyla yeni tedbirleri açıkladı.

12 Mart'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde tüm bakanlar ile Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu üyelerinin katılımıyla koronavirüs toplantısı yapıldı. Toplantıda alınan kararlar doğrultusunda ilk ve ortaöğretim kurumlarında eğitime 16 Mart itibarıyla 2 hafta, üniversitelerde 3 hafta ara verildi.

13 Mart'ta Bakan Koca, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısına katıldı, ardından yeni tedbirleri açıkladı. Bu çerçevede hastanelerde ziyaret kısıtlaması yapıldı. Mesai saatleri içerisinde ziyaretçi kabul edilmemesi, mesai saatleri dışında ise sadece bir kişiye izin verilmesi kararı alındı.

İlaçlarını raporla alan yaşlılar ve kronik hastalığı olanların rapor süresi dolduğunda hastaneye tekrar başvurmadan ilacını doğrudan alabilmesi konusunda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile düzenleme yapıldı.

Mart ve nisanda düzenlenecek ulusal ve uluslararası bilimsel açık ya da kapalı toplantı, kongre, konferans gibi etkinlikler geçici süreyle ertelendi.

Vatandaşların yurt dışına kesinlikle çıkmaması konusunda uyarı yapıldı. Pozitif çıkan 5 vakanın tamamının doğrudan bağlantılı olduğu belirtildi.

Hastalık belirtisi olanların ceza infaz kurumlarına alınmaması kararı verildi. Bu kişilerin sağlık muayenesinden geçirilip tedavileri yapıldıktan sonra ceza infaz kurumuna alınması kararlaştırıldı. Cezaevleri görüşleri 2 hafta süreyle ertelendi.

ALO 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) Hattı'nın koronavirüsle ilgili bilgi verecek bir hatta dönüştürülmesi kararlaştırıldı.

Uçuş yasağı kapsamına Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç ve Hollanda eklendi.

15 Mart'ta umreden dönen tüm yolcular, Ankara ve Konya'daki öğrenci yurtlarındaki karantina mantığıyla ayrı odalara yerleştirildi.

Sağlık Bakanı Koca, toplam vaka sayısının 18 olduğunu açıkladı.

16 Mart'ta Fahrettin Koca, sosyal medya ve çeşitli mecralarda yayınlanan gerçek dışı haberlere itibar edilmemesi açıklamasında bulundu.

Bilim Kurulu Toplandı. Koca, koronovirüs tanı testlerinin Türkiye genelinde yaygınlaştırılacağını ve uçuş yasağı konulan ülkeler arasına İngiltere, İsviçre, Suudi Arabistan, Mısır, İrlanda ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin eklendiğini açıkladı. Uçuş yasağı uygulanan ülke sayısı 20 oldu.

Koca, gece Twitter'dan vaka sayısının 47 olduğunu bildirdi.

17 Mart gecesi Sağlık Bakanı Koca, "Koronavirüsle mücadelede ilk kez bir hastamı kaybettim." açıklamasında bulundu. Koca, hastanın 89 yaşında olduğunu, virüsü Çin temaslı bir çalışanından aldığını duyurdu. Koca, koronavirüs testleri pozitif çıkan hasta sayısının da 98'e ulaştığını kaydetti.