Avrupa'daki kuraklık zeytinyağı fiyatlarını rekor seviyelere taşıdı

Dünyanın en fazla zeytinyağı üretiminin yapıldığı Güney Avrupa ülkelerinde yaşanan aşırı sıcaklar ve kuraklığın ürüne verdiği zarar nedeniyle zeytinyağı fiyatları son 3 yılda 4 kat arttı.

İklim değişikliği, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklık ve düşük yağış miktarı diğer tarım ürünlerinde olduğu gibi zeytini de olumsuz etkiliyor.

Özellikle Akdeniz'e komşu Avrupa ülkelerinde yaz döneminin kurak ve sıcak geçmesi zeytin ve zeytinyağı üretiminin düşmesine neden oluyor.

Zeytin üreten ülkeleri bir araya getiren Madrid merkezli Uluslararası Zeytin Konseyi verilerinde 2022/23 mahsul yılında küresel zeytinyağı tüketiminin 3 milyon 55 bin ton, üretimin ise 2 milyon 730 bin ton olması öngörüyor.

Tüketimle üretim arasındaki farkın ise stoklardan kapatılması gerekiyor. Stokların azalması ve üretimden fazla tüketim zeytinyağındaki fiyat artışına katkı sağlıyor.

Avrupa'nın geçen yıl en hızlı ısınan kıta olması ve bu yıl yaz döneminde de rekor sıcaklıklar yaşaması zeytin üretimine darbe vuruyor. Ayrıca, bu yıl yapılacak hasada yönelik olumsuz beklentiler, zeytinyağı fiyatlarının daha da yükselmesiyle sonuçlanıyor.

"DIŞ PAZARA DA YETECEK KADAR REKOR ÜRETİMLE PİYASADA YER ALACAĞIZ"

Öte yandan, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Mustafa Tan, konuya ilişkin, Türkiye'de geçen yıl 422 bin ton zeytinyağı üretildiğini, yeni sezonun ise ekim ayında başlayacağını söyledi.

2021 yılından geçen sezona 30 bin tonu aşkın zeytinyağı stoku devrolduğunu belirten Tan, şöyle konuştu:

"Devirle birlikte zeytinyağı stokumuz toplam 450 bin tonu buldu. Geçen yıl 135 bin ton ihracat yapıldı ve böylece iç tüketim için 315 bin ton zeytinyağı kaldı. Türkiye'nin yaptığı iç tüketim yıllık ortalama 2 kiloyu geçmiyor. Bu da 155 bin ton stok devredeceğimiz anlamına geliyor. Afrin'den gelen yağ da eklenince 180 bin ton civarında gelecek yıla stok devretmemiz öngörülüyor. Geçen yıl ülkemiz 422 bin ton zeytinyağı üretimi yapmıştı, bu yıl rakamın yüzde 40'ını bile üretsek, bir önceki sezondan devirle beraber 380 bin ton yağ stoku oluşur. Biz önümüzdeki sezon, hem iç hem de dış pazara yetecek kadar rekor üretimle piyasada yer alacağız."

"TARİHİMİZDE İLK DEFA ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA 1 MİLYAR DOLARA GİDİYORUZ"

Hükümetin dökme zeytinyağı ihracatına yönelik ilave tedbirlerine de değinen Tan, "Alınan karar, gelecekte dökme zeytinyağı yerine ambalajlı ve markalı zeytinyağı ihracatını artıracaktır." değerlendirmesinde bulundu.

Katma değeri yüksek ihracatı başından beri savunduklarını vurgulayan Tan, şu ifadeleri kullandı:

"Yılda 60 bin ton üretim yapan ve bunun sadece 20 bin tonunu ambalajlı şekilde satabilen bir işletmeniz varsa aradaki 40 bin tonu mecburen dökme şeklinde satmanız gerekiyor. İspanya, İtalya, Yunanistan da ellerinde fazla mal olunca bunu dökme şeklinde satıyor. Türkiye tabii ki ambalajlı ve markalı satış yapmalı ama mecbur kalındığında dökme de satılabilmeli. İhracat bize döviz getiriyor. Şu anda tarihimizde ilk defa zeytinyağı ihracatında 1 milyar dolara gidiyoruz. İspanya ve İtalya'da zeytinyağı olmadığı ve fiyatların yükseleceği belli. Serbest ekonomi koşullarında fiyat yükseliyor. Bunun da bir borsası var, fiyat borsada oluşuyor fakat biz bundan sonra bu tür önlemlerin sezon başında bilançolar ortaya çıkınca, sektör temsilcilerinin katılımıyla yapılan bir toplantıda belirlenmesini bekliyoruz."