Obruk nedir, nasıl oluşur, obruk hangi şehirlerde görülüyor?

Konya’nın Karapınar ilçesinde meydana gelen yeni obruk endişelerin artmasına neden oldu.

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde yaşanan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından birçok ilçede artçı sarsıntılar devam ediyor. Bu arada Konya’da tespit edilen 37 metre çapında ve 12 metre derinliğindeki obruğun depremlerle ilişkili olup olmadığına ilişkin tartışma başladı.

Reşadiye Mahallesi Seyit Hacı Yaylası’ndaki tarlada oluşan 1400 metrekarelik alanda bulunan obruk ile ilgili açıklamayı Konya teknik Üniversitesi (KTÜN) Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık yaptı.

Prof Dr. Fetullah Arık, “Bugün olan deprem ya da 6 Şubat'ta olan büyük depremlerle bu oluşan obrukları ilişkilendiremedik. Hatta biz ölçüm yaparken deprem oldu. Ama zaten buradaki obruk önceden oluşmuştu. Büyük depremlerden de yaklaşık 20 gün sonra olmuş. Yani bu obruğun önceki büyük depremlerle de şimdiki depremle de bir ilişkisi yok” ifadelerini kullandı.

Peki obruk nedir, nasıl oluşur? Obruk hangi bölgelerde görülür? Ayrıntılar haberimizde.

OBRUK NEDİR?

Yer altında bulunan ve eriyebilen kayaçlar zamanla ufalanarak boşluklar meydana getirebilir. Bu meydana gelen boşlukların tavanlarının çökmesiyle oluşan karstik yer şekline obruk adı verilir. Çözünebilir kayaçların çok olduğu bölgelerde bu şekilde oluşan çöküntüler sıklıkla bulunabilir. Obrukların içinde genellikle su bulunur.

OBRUK NASIL OLUŞUR?

Yer altı sularının karbondioksit ile birleşmesi sonucunda karbonik asit meydana gelmektedir. Bu karbonik asit, kireçtaşı gibi çözünebilir taşların yoğun bulunduğu topraklarda çözünmeye neden olur. Bu durum yer altında mağaraların oluşmasına olanak tanır. Zaman içerisinde bu mağaraların üstünde bulunan topraklar çöker ve bunun sonucunda oluşan derin çukurlara obruk denilir.

Gören herkesin dikkatini çeken obruklar 2 farklı şekilde meydana gelebilirler. İlk olarak, çözünme potansiyeli olan kayaçlar topraktan sızan su nedeniyle erirler ve kayaç içinde bulunan boşluklar bu su ile genişlemeye başlar. Genişleyen bölgeler, toprak ile dolar. Yer altı suyu kayacın çözünmesini hızlandırırken, toprak yok olur ve eğimi düşük, derinliği fazla olmayan çöküntüler ortaya çıkar.

İkinci olarak ise, obruklar mağaraların tavanlarının çökmesi sonucunda dik kenarları bulunan krater olarak göz önünde bulunabilir. Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde bu obruklar büyük tehlikelere neden olabilir.

OBRUKLAR HANGİ BÖLGELERDE GÖRÜLÜR?

Obruklar, her toprakta meydana gelemezler. Bir bölgede obruk görülebilmesi için gerekli bazı şartlar bulunmaktadır. Obrukların oluşması için bölgenin karstik alan olması gerekmektedir. Buna ek olarak, yeraltı su seviyeleri farklı olan iki havza, bu havzaları birbirinden ayıran daha yüksek bir eşik, havzaların yeraltı sularının eşik altından akışta gerekli şartlardan bazılarıdır. Bu şartların tümü Obruk platosunda sağlanabilmektedir. Obruk platosu, Tuz Gölü ve Konya ovası arasında bulunur.

Konya’da 2500’den fazla obruk bulunmaktadır.

Konya’da dev bir obruk daha oluştu! Depremler mi neden oldu?