Balıkesir Sındırgı’daki deprem fırtınasında Konya detayı

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Emekli Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Okan Tüysüz, AA Analiz için kaleme aldığı yazısında, Batı Anadolu’da süren sismik hareketliliğin olası nedenlerini değerlendirdi. Tüysüz’e göre, Sındırgı, Gördes ve Simav çevresinde son aylarda meydana gelen binlerce küçük ve orta ölçekli deprem, hem kabuk gerilmesi hem de magmatik hareketlilik olasılığıyla açıklanabilir.

“BATI ANADOLU YILDA 4 SANTİMETRE GENİŞLİYOR”

Prof. Dr. Okan Tüysüz, Batı Anadolu’nun dünyadaki en aktif deprem bölgelerinden biri olduğunu vurguladı.

“Edirne ile Datça her yıl 4 santimetre kadar birbirinden uzaklaşıyor. Bu genişleme, Sındırgı’dan başlayıp Simav ve Akşehir (Konya) hattına kadar uzanan fay sistemlerinde gerilme birikmesine yol açıyor” diyen Tüysüz, bölgedeki kısa fayların nadiren 7’nin üzerinde deprem üretebildiğini, ancak sık sık sarsıntı yaşandığını söyledi.

10 Ağustos 2025’te Sındırgı ile Akşehir arasında uzanan 360 kilometrelik fayın batı ucunda 6,1 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. Ardından 27 Ekim’de yine Sındırgı’da 6,1 büyüklüğünde bir başka deprem yaşandı. Bu iki depremden sonra bölgedeki deprem sayısı 16 bine yaklaştı.

“DEPREM FIRTINASI” KONYA HATTINA KADAR UZANABİLİR

Uzmanlar, bu hareketliliğin Sındırgı’dan doğuya doğru uzanan Ege-Konya fay kuşağı boyunca etkili olabileceğini belirtiyor.

MTA’nın değerlendirmesine göre, sarsıntıların bazıları magma hareketleriyle tetiklenen faylar nedeniyle oluştu. AFAD raporunda ise Sındırgı Fayı etkinliğin ana kaynağı olarak gösterildi.

Bazı araştırmacılar ise Sındırgı’nın güneyinde henüz haritalanmamış fayların bulunduğunu düşünüyor. Bu fayların, Akşehir ve Konya Ovası’na kadar uzanan eski kırık sistemleriyle bağlantılı olabileceği değerlendiriliyor.

“YALNIZCA TAŞIN KIRILMASI DEĞİL, KABUK GERİLMESİ”

Prof. Dr. Tüysüz, “Bir faya uygulanan gerilme, fay bloklarının birbirine sürtünmesini yenecek düzeye ulaştığında fay ani olarak hareket eder. Bu da depremin ana şokunu oluşturur” diyerek süreci anlattı.

Batı Anadolu’da yer kabuğunun ince, sıcaklık akısının yüksek ve gaz çıkışlarının yoğun olduğunu belirten Tüysüz, bu nedenle “deprem fırtınalarının” (birbirini tetikleyen küçük depremler dizisi) sıkça yaşandığını ifade etti.

SİMAV VE GÖRDES DE AYNI SİSTEMİN PARÇASI

Son dönemde Simav’ın kuzeyinde ve Gördes’in güneyinde de artan sismik etkinlik gözlemleniyor. 6-8 Kasım tarihleri arasında Gördes çevresinde 3,1 ile 6,0 büyüklüklerinde 60’tan fazla deprem meydana geldi.

Simav’da ise nisan ayından bu yana 4 binden fazla deprem kaydedildi; en büyüğü 5,4 olarak ölçüldü.

Tüysüz, bu bölgelerdeki depremlerin de aynı genişleme rejiminin sonucu olduğunu, ancak yeraltında magma hareketi veya yeni fay oluşumları olasılığının da dışlanmaması gerektiğini belirtti.

“BİLİMSEL ARAŞTIRMA ŞART; BİLGİ KİRLİLİĞİNDEN KAÇINILMALI”

Prof. Dr. Tüysüz, depremlerin nedenlerini netleştirmek için uluslararası ölçekte jeolojik, jeofizik ve jeodezik çalışmalar yapılması gerektiğini vurguladı, “Bölgede bilinmeyen aktif faylar var mı, yeraltında magma kütlesi bulunuyor mu, bu kütleler hangi fayları etkiliyor — bunları ortaya koymadan yeni yerleşim alanları planlamak risklidir. Nedeni tam açıklanmasa da bölgede depremler sürecek, halkımız bu sarsıntılarla yaşamayı öğrenmeli.” dedi.